της Ιωάννας Τσάτσου, ανθυποσμηναγού νοσηλεύτριας

Η  κατάχρηση αλκοόλ και ο αλκοολισμός είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα  της  κοινωνίας και  της δημόσιας υγείας.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κάνουν υπερβολική χρήση αλκοόλ και υποφέρουν από τις αρνητικές συνέπειές του. Ο αλκοολισμός είναι ασθένεια, είναι η 3^η στη σειρά αιτιών θανάτου στις ΗΠΑ, μετά την καρδιακή προσβολή και τον καρκίνο. Η Ευρώπη κατέχει την πρώτη θέση στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών στον κόσμο, καθώς και στα ποσοστά που αφορούν σε προβλήματα υγείας που προέρχονται από την χρήση αλκοόλ. Η Ελλάδα κρατά τη 10^η θέση στην Ευρώπη όσον αφορά στην κατανάλωση οινοπνευματωδών. Ενώ, η κατανάλωση οινοπνευματωδών αυξάνεται με την ηλικία και τα ποσοστά εβδομαδιαίας κατανάλωσης ποικίλλουν.

Πώς επηρεάζει το αλκοόλ το σώμα

Η μορφή της αλκοόλης που χρησιμοποιείται στα ποτά είναι η αιθυλική αλκοόλη ή αιθανόλη που παράγεται από τη ζύμωση σακχάρων που εμφανίζονται φυσικά στα σιτηρά, όπως στο κριθάρι και σε φρούτα, όπως στα σταφύλια. Όταν καταναλώνουμε το αλκοόλ, καταστέλλεται το νευρικό σύστημα λειτουργώντας ως καταπραϋντικό και ηρεμιστικό. Αρχικά μπορεί να προκαλεί διέγερση αλλά μετά καταστέλλει τα εγκεφαλικά κέντρα και μειώνει τις αναστολές. Επηρεάζει τη σκέψη, τα συναίσθημα, τη κρίση, την ομιλία, την αντίληψη του τόπου, χρόνου, προσώπων και μετά επιφέρει ύπνο και σε ακραίες καταστάσεις μπορεί να προκαλέσει και κώμα. Απορροφάται κυρίως από το λεπτό έντερο και λιγότερο στο στόμα, στον οισοφάγο και στο στομάχι. Το αλκοόλ επίσης διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία που βρίσκονται στο δέρμα και προκαλεί μία προσωρινή αίσθηση θερμότητας, αυξάνει το καρδιακό ρυθμό, προκαλεί πολυουρία και διεγείρει την έκκριση οξέων από το στομάχι. Βλάπτει επίσης το ήπαρ γιατί μεταβολίζει το αλκοόλ και το πάγκρεας.

Υπάρχει διαχωρισμός στις έννοιες κατάχρηση αλκοόλ και αλκοολισμός, πιο αναλυτικά:

• ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΑΛΚΟΟΛ: είναι  η επιβλαβής κατανάλωση αλκοόλ ή οι προβληματικές συνήθειες στη κατανάλωση του. Οι άνθρωποι που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ  πίνουν επαναλαμβανόμενες ποσότητες αλκοόλ που μπορούν να προκαλέσουν σωματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα.Όμως, τα άτομα αυτά δεν είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ και δεν έχουν προβλήματα στον έλεγχο της κατανάλωσης του.Η κατανάλωση 6 ή περισσότερων ποτηριών αλκοόλ θεωρείται κατάχρηση. Είναι συχνότερη σε εφήβους.
• ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ: είναι μία χρόνια, εξελισσόμενη και συχνά θανατηφόρα ασθένεια. Η πάθηση περιλαμβάνει την ολοκληρωτική ενασχόληση με το αλκοόλ και τη μη ελεγχόμενη χρήση του. Οι αλκοολικοί συνεχίζουν τη κατάχρηση αλκοόλ παρά τις βλαβερές συνέπειες για τον οργανισμό τους. Μπορεί να περιλαμβάνει φυσική εξάρτηση από το ναρκωτικό της αλκοόλης. Γενετικοί, κοινωνικοί παράγοντες συμβάλλουν στον αλκοολισμό αλλά και ψυχολογικοί καθώς και κοινωνικοί και πολιτισμικοί παράγοντες αφού ο τρόπος που οι διαφημιστικές εταιρίες και τα μέσα ψυχαγωγίας προβάλλουν τα ποτά είναι ελκυστικός και στέλνουν μηνύματα ότι δεν είναι βλαβερό να πίνει κανείς μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Τα συμπτώματα του είναι

*        Κατανάλωση αλκοόλ κρυφά από τους άλλους

*        Ο αλκοολικός ξεχνά συζητήσεις ή δεσμεύσεις

*        Δημιουργεί «τελετή» για τη κατανάλωση αλκοόλ πριν, μαζί, μετά το γεύμα και ενοχλείται όταν η συνήθεια διακόπτεται ή αμφισβητείται

*        Χάνει το ενδιαφέρον του για τη κοινωνική ζωή

*        Νευρικότητα

*        Ευερεθιστότητα

*        Διαταραχές συναισθήματος

*        Σωματική εξάρτηση και συμπτώματα στέρησης

Στέρηση από το Αλκοόλ

Αν το σώμα είναι εξαρτημένο από το αλκοόλ και ξαφνικά σταματήσει  να πίνει το άτομο παρουσιάζονται σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα στέρησης. Ενδείξεις του συνδρόμου στέρησης:

*        Τρομώδες παραλήρημα

*        Σύγχυση

*        Επιθετικότητα

*        Παραισθήσεις

*        Παράνοια

*        Σπασμοί

*        Τρόμο στα χέρια

*        Ταχυσφυγμία,αρτηριακή υπερταση,αύξηση θερμοκρασίας του σώματος

*        Αϋπνία

*        Γαστρεντερικές διαταραχές: ναυτία, διάρροια, έμετοι

Τα  συμπτώματα αυτά διαρκούν από 3 ώρες έως 7 μέρες αν και μπορεί να διαρκέσουν και εβδομάδες και τότε απαιτούν επείγουσα ιατρική αξιολόγηση  και θεραπεία σε νοσοκομείο ή κέντρο αποτοξίνωσης και αποκατάστασης.

Αντιμετώπιση της κατάχρησης του αλκοολισμού

*        Αναγνώριση του προβλήματος από τον ίδιο τον πάσχοντα αλλά και από την οικογένεια του και τουςφίλους

*        Αναζήτηση βοήθειας είτε από ιατρονοσηλευτικό προσωπικό είτε σε κάποιο από τα πολυάριθμα κέντρα απεξάρτησης

*         αποχή από το αλκοόλ

*        Ψυχολογική υποστήριξη από κάποιο ειδικό ψυχολόγο ή μέσω συμμετοχής σε ομάδες υποστήριξης όπως για παράδειγμα οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί (ΑΑ)

*        Φάρμακα:Ναλτρεξόνη που εμποδίζει τη ναρκωτική ευφορία και μειώνει την επιθυμία για ποτό

Η  γρήγορη αναγνώριση των συμπτωμάτων από τον αλκοολικό και η διακοπή του είναι καίρια για την υγεία του.

Ας μη ξεχάσουμε λοιπόν σήμερα στη βραδινή μας έξοδο να πιούμε όχι όσο μας αρέσει, αλλά όσο αντέχουμε… 

1200