Κατάθεση ή επένδυση;

του Κώστα Καμάρα

Καθημερινά γινόμαστε δέκτες ενός μεγάλου όγκου πληροφοριών και ειδήσεων για το μέλλον της χώρας μας, αντιφατικών ως συνήθως. Το αποτέλεσμα είναι η επεξεργασία τους όχι μόνο να μην οδηγεί σε συμπεράσματα, αλλά αντιθέτως να δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση στο δέκτη, δηλαδή τον πολίτη.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί (κοινωνική, πολιτική, οικονομική κτλ), οδηγεί τους πολίτες σε ενέργειες και επιλογές που ίσως στο μέλλον αποδειχθούν λανθασμένες, με αποτελέσματα που δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε. Οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου μας έχουν επιδοθεί σε ένα άνευ προηγουμένου πόλεμο χειραγώγησης των πολιτικών πεποιθήσεων και ακραίας πόλωσης, για να έχουν η κάθε μια το αποτέλεσμα που επιθυμεί.

Τις τελευταίες ημέρες, δικαιολογημένα ή όχι, έχει αρχίσει να “βασανίζει” κάποιους το ερώτημα: τι να κάνω τα χρήματα που έχω στην τράπεζα; Άλλοι ασπάζονται την άποψη ότι “δεν πρόκειται να γίνει τίποτα στις καταθέσεις και τα λεφτά δεν τα κουνάω από την τράπεζα”, άλλοι υποστηρίζουν ότι “κουμάντο κάνω εγώ στην τσέπη μου και θα τα βγάλω στο εξωτερικό” και άλλοι τα βάζουν στο σεντούκι. Δυστυχώς οι περισσότεροι δεν είναι σε θέση να δουν κάτι πιο πέρα από αυτό που τους σερβίρουν. Και θα γίνω αναλυτικότερος:

Εδώ και τρία περίπου χρόνια έχει αρχίσει μια κάθετη πτώση των επιτοκίων που αφορούν στις τραπεζικές καταθέσεις. Εκεί που ο καταθέτης είχε τη δυνατότητα να βγάλει ένα μικρό εισόδημα από τα χρήματα που είχε στον τραπεζικό του λογαριασμό, τώρα έχει φθάσει σε σημείο που να σκέφτεται αν αξίζει να υπάρχουν τα χρήματα στην τράπεζα, όχι μόνο γιατί δεν υφίσταται η απόδοση που επιθυμεί, αλλά και γιατί αιωρείται (καλώς ή κακώς) ο φόβος του κουρέματος των καταθέσεων. Ήδη τα επιτόκια κυμαίνονται περίπου στο 2% και σε ορισμένες περιπτώσεις κοντεύουν και το 0%. Σε ορισμένες μάλιστα χώρες του Βορρά, τα πραγματικά επιτόκια καθίστανται έως και αρνητικά αν συνυπολογιστούν κάποιες προμήθειες που χρεώνουν οι τράπεζες στους πελάτες τους. Δε θα μπούμε σε λεπτομέρειες για το πώς διαμορφώνονται κάθε φορά τα επιτόκια, διότι είναι ένας πραγματικός λαβύρινθος και μια σειρά παραγόντων που είναι δύσκολο να κατανοηθούν. Άρα τι θα κάνει ο καταθέτης;

Αρκετοί είναι αυτοί που το τελευταίο διάστημα ρωτούν τι να κάνουν. Ο πανικός σίγουρα δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος. Αυτό, όμως, που διαφαίνεται είναι το εξής: Επειδή η αγορά έχει ανάγκη την κυκλοφορία του χρήματος, επειδή τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για τον Χ λόγο έχουν μειώσει δραματικά το ρυθμό παροχής ρευστότητας, ο καταθέτης θα είναι αυτός που με τις λίγες οικονομίες του θα κινήσει πάλι το οικονομικό σύστημα. Οι εξελίξεις θα τον οδηγήσουν να πάρει την απόφαση ότι ίσως ένα μέρος των αποταμιεύσεών του θα πρέπει να τα επενδύσει, ώστε να έχει μεγαλύτερη απόδοση από αυτή της κατάθεσης στην τράπεζα. Ήδη οι τράπεζες έχουν προβεί στη δημιουργία καταθετικών προϊόντων τα οποία συνδυάζουν αποταμίευση και επένδυση (με το αντίστοιχο ρίσκο). Στο εξωτερικό η νοοτροπία που έχει καλλιεργηθεί στους καταθέτες είναι να επενδύουν ένα μέρος των αποταμιεύσεών τους όχι μόνο σε αυτά τα τραπεζικά προϊόντα, αλλά σε δικές τους νέες επιχειρήσεις ή σε υφιστάμενες επιχειρήσεις του τόπου τους ή ακόμη και σε συνεταιρισμούς. Με άλλα λόγια γίνονται αυτοί οι ίδιοι οι “αιμοδότες” της οικονομίας. Βέβαια, μπορεί να πει κάποιος ότι στις άλλες χώρες που συμβαίνει αυτό, υπάρχουν παράγοντες οι οποίοι βοηθούν στην καλλιέργεια μιας τέτοιας νοοτροπίας και φυσικά έχουν απόλυτο δίκιο. Π.χ ένα σταθερό φορολογικό σύστημα, σαφώς και αποτελεί παράγοντα που συμβάλει στην παραπάνω νοοτροπία. Σε καμία περίπτωση δε μιλάμε για υποκατάσταση των τραπεζών από εμάς τους ίδιους. Μιλάμε, όμως, για αλλαγή νοοτροπίας στον τομέα της αποταμίευσης και αυτό έχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να γίνει στο άμεσο μέλλον.

Οι λεπτομέρειες ενός τέτοιου εγχειρήματος είναι πάρα πολλές και σίγουρα θα βρεθούν σημεία τα οποία χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και μεταχείριση. Όμως, εφόσον έχουμε ήδη δείγματα για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο αποταμιευτής, μήπως τελικά θα πρέπει να πάρει την απόφαση και από αποταμιευτής να “μεταμορφωθεί” σε επενδυτή;

Αν κάποιος μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται στο μέλλον οι χρηματοδοτήσεις από τη συμμετοχή σε επιδοτούμενα προγράμματα, είτε απευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε από κάθε χώρα μέλος της, θα καταλάβει ότι ένας από τους βασικούς σκοπούς αυτών είναι να πάψουν να λιμνάζουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς μέρος των καταθέσεων. Η ιδία συμμετοχή σε επενδυτικά προγράμματα, η δικτύωση και οι συνέργειες θα αποτελέσουν σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό την απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη οποιασδήποτε χρηματικής υποστήριξης (επιδοτήσεις).

Κώστας Καμάρας

ZEFXIS ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

www.zefxis-bc.gr

70