Του Γιώργου Δελαστίκ

Στις επόμενες εκλογές, αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα κατάματα, είναι πολύ πιθανότερο να βγει ο ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα παρά η ΝΔ. Αυτό φυσικά συναρτάται με τις συνθήκες μέσα στις οποίες θα γίνουν οι εκλογές. Με δεδομένη όμως την περαιτέρω ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης του ελληνικού λαού εξαιτίας της μνημονιακής πολιτικής της κυβέρνησης Σαμαρά – Βενιζέλου, οι πιθανότητες να αναδειχθεί πρώτο κόμμα από τις κάλπες ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εξαιρετικά αυξημένες, κατά την εκτίμησή μας.

Σε περίπτωση που όντως αυτό επιβεβαιωθεί από την πραγματικότητα, ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελέσει τον πυρήνα της νέας κυβέρνησης. Ανεξαρτήτως του συνθήματος περί «κυβέρνησης της Αριστεράς», το οποίο δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφισβητήσουμε ότι αντανακλά τις προθέσεις της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, ένα ερώτημα που αφορά τους πάντες θα τεθεί επί τάπητος: μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι αριστερή; Αν ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφαλίσει μόνος του κοινοβουλευτική αυτοδυναμία με 155-160 βουλευτές, το ερώτημα αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί εκ των προτέρων.

Τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και τη συνοχή της κοινοβουλευτικής του ομάδας – αν δηλαδή ο Αλέξης Τσίπρας θα εφαρμόσει αριστερή, φιλολαϊκή πολιτική και αν οι βουλευτές του κόμματός του θα είναι σε θέση να αποκρούσουν τις λυσσαλέες σίγουρα απόπειρες εκβιασμού και εξαγοράς τους. Με δεδομένο όμως τότε το γεγονός ότι η υποτιθέμενη αυτοδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ θα εδράζεται υποχρεωτικά σε ένα εκλογικό ποσοστό γύρω στο 40%, η ηγεσία του κόμματος αυτού θα έχει, αρχικά τουλάχιστον, την αναγκαία λαϊκή βάση για να επιχειρήσει να εφαρμόσει την πολιτική που επιθυμεί, ανεξαρτήτως του αν αυτή η πολιτική θα πετύχει ή όχι.

Η περίπτωση όμως της αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται καθόλου πιθανή σήμερα, στις συνθήκες που επικρατούν αυτή τη στιγμή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποκλείεται να καταστεί εφικτή στο μέλλον, ακόμη και στο άμεσο. Για την ώρα πάντως η διαγραφόμενη πιθανότερη εξέλιξη είναι νίκη στις εκλογές του ΣΥΡΙΖΑ, κατάληψη της πρώτης θέσης, χωρίς όμως αυτοδυναμία. Μια κυβέρνηση συνεργασίας με ηγεμονική δύναμη τον ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη γνώμη μας, αποκλείεται να είναι αριστερή. Θα είναι σαφώς πιο φιλολαϊκή από την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, θα είναι σίγουρα αντιμνημονιακή κατά την εκκίνησή της, αλλά αριστερή αποκλείεται να είναι, ακόμη και αν εκχωρηθούν κρίσιμα υπουργεία σε πραγματικά αριστερά στελέχη.

Οι λόγοι αυτής της εκτίμησης είναι πολλοί: Πρώτα πρώτα η άρνηση του ΚΚΕ να συνεργαστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ αφαιρεί κάθε ρεαλιστική δυνατότητα σχηματισμού αριστερής κυβέρνησης μέσω της υποθετικής αριστερής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, βοηθούντος και του εκλογικού συστήματος. Ανεξαρτήτως του αν είναι σωστή ή λανθασμένη, η άρνηση του ΚΚΕ υποχρεώνει ούτως ή άλλως τον ΣΥΡΙΖΑ να αναζητήσει συμμάχους μεταξύ των συστημικών κομμάτων. Αυτομάτως αυτό εγκλωβίζει τον ΣΥΡΙΖΑ εντός του συστήματος, αφού καθιστά την κυβέρνησή του κοινοβουλευτικό όμηρο του όποιου συστημικού κυβερνητικού εταίρου του. Ανομολόγητα ή όχι, η άρνηση του ΚΚΕ υποβαθμίζει τον στόχο της αριστερής κυβέρνησης στο κατώτερο επίπεδο του σχηματισμού αντιμνημονιακής κυβέρνησης.

Δικαιωματικά σε μια τέτοια περίπτωση ο προνομιακός συνομιλητής του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο Πάνος Καμμένος και το κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων (ΑΝΕΛ) που εκφράζει με εντυπωσιακή συνέπεια την αντιμνημονιακή Δεξιά που προέρχεται από τη ΝΔ. Μια υποθετική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ σίγουρα δεν αρέσει στους αριστερούς οπαδούς του ΣΥΡΙΖΑ ή στα στελέχη των ΑΝΕΛ που επιθυμούν τηνεπιστροφή τους στη ΝΔ. Θα ανταποκρίνεται όμως στις προσδοκίες της μεγάλης μάζας των ψηφοφόρων των δύο κομμάτων που επιθυμούν ανακοπή της πορείας εξαθλίωσής τους και ανάκτηση μέρους της χαμένης ευημερίας, βελτίωση δηλαδή της αφόρητης σημερινής κατάστασης οικονομικά και κοινωνικά. Θα επιτρέψει στον Αλέξη Τσίπρα να γίνει πρωθυπουργός. Επιπροσθέτως, θα δώσει φτερά στην πολιτική επιρροή των ΑΝΕΛ υπό την προϋπόθεση ότι παραμένουν αμιγώς αντιμνημονιακό κόμμα, όπως μέχρι τώρα, και δεν εντάσσουν στους κόλπους τους βουλευτές που έχουν ψηφίσει υπέρ του Μνημονίου.

Σε μια τέτοια περίπτωση οι ΑΝΕΛ θα αναδειχθούν σε εγγυητή για την άσκηση της εξουσίας του Αλέξη Τσίπρα εντός του πλαισίου του συστήματος, ανεξαρτήτως των πραγματικών προθέσεών του. Διαφορετικά, ενδέχεται να υποκατασταθούν από απομεινάρια του ΠΑΣΟΚ ή της ΔΗΜΑΡ που θα κάνουν αντιμνημονιακή κωλοτούμπα για να προσκολληθούν στην εξουσία.

Δημοσιεύτηκε στο «Έθνος» στις 15 Ιουλίου 2013