Ο Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου – 12 τρόποι να μειώσετε τον κίνδυνο

της Ιωάννας Τσάτσου

H παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου στις 4 Φεβρουαρίου 2015 είχε φέτος το τίτλο: Καρκίνος «Όχι, πέρα από εμάς» (Not Beyond us). Αυτό υποδηλώνει ότι κάθε άνθρωπος μπορεί με κατάλληλο τρόπο να προλάβει την εμφάνιση του καρκίνου.

Ο Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να ενημερώσει τους πολίτες σχετικά με τις ενέργειες που μπορούν να λάβουν για τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους για να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Η πρώτη έκδοση του Κώδικα δημοσιεύθηκε το 1987. Η σημερινή 4η έκδοση δημιουργήθηκε το 2012-2013 από ειδικούς επιστήμονες του καρκίνου ,από ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα σχέδιο το οποίο συντονίζεται από το Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο, με την οικονομική υποστήριξη από το πρόγραμμα υγείας της ΕΕ. Κατά τη διατύπωση των συστάσεων, οι ειδικοί έλαβαν υπόψη τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία.

Η 4^η έκδοση λοιπόν, αποτελείται από 12 συστάσεις που οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να ακολουθήσουν χωρίς να απαιτούνται ειδικές γνώσεις.Αν οι άνθρωποι ακολουθούν τις συστάσεις, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου είναι χαμηλότερος. Έχει υπολογιστεί ότι σχεδόν το 50% του συνόλου των θανάτων εξαιτίας του καρκίνου στην Ευρώπη θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν ο καθένας ακολουθούσε τις συστάσεις. Η επιτυχής πρόληψη του καρκίνου απαιτεί αυτές οι μεμονωμένες δράσεις να υποστηριχθούν από τις κυβερνητικές πολιτικές.

Μην καπνίζετε. Μην χρησιμοποιείτε οποιαδήποτε μορφή του καπνού: Ο καπνός είναι η κορυφαία παγκόσμια αιτία αποτρέψιμων ασθενειών και θανάτων. O καπνός είναι η κύρια αιτία του καρκίνου. Το κάπνισμα είναι η πιο επιβλαβής μορφή της χρήσης του καπνού.
Διατηρήστε το σπίτι σας χωρίς καπνό. Υποστήριξη πολιτικών κατά του καπνίσματος στο χώρο εργασίας σας. Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα στο χώρο εργασίας και στο σπίτι συνδέεται με ασθένειες που μπορούν να αποφευχθούν, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου. Μια απαγόρευση του καπνίσματος στο σπίτι, στο οποίο κανείς δεν επιτρέπεται να καπνίζει μέσα στο σπίτι ανά πάσα στιγμή, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, είναι πιο αποτελεσματικό για την προστασία των παιδιών από την έκθεση σε παθητικό κάπνισμα από ό, τι είναι άλλοι περιορισμοί. Το κάπνισμα στο παράθυρο, ή στην πόρτα, δεν σημαίνει ότι το σπίτι διατηρείτε χωρίς καπνό…
Να αναλάβει δράση για να διατηρείται ένα υγιές σωματικό βάρος. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι άνθρωποι μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο του καρκίνου με την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών και δραστηριοτήτων. Σε Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς, οι άνθρωποι που ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής που τηρεί τις συστάσεις για την πρόληψη του καρκίνου έχουν 18% χαμηλότερο κίνδυνο για καρκίνο σε σχέση με τους ανθρώπους των οποίων ο τρόπος ζωής και το σωματικό βάρος δεν πληρούν τις συστάσεις. Αυτή η μείωση του κινδύνου υπολογίστηκε για έναν υγιεινό τρόπο ζωής που περιλαμβάνει:

ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος (δείκτη μάζας σώματος [BMI] μεταξύ 18,5 και 24,9 kg / m2) ,
αποφυγή τροφών που προάγουν την αύξηση του σωματικού βάρους, όπως τα ζαχαρούχα ποτά και φαστ φουντ,
είναι μετρίως δραστήριοι για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα ,
τρώνε κυρίως τρόφιμα φυτικής προέλευσης, περιορισμός της πρόσληψης κόκκινου κρέατος, αποφεύγοντας τα επεξεργασμένα κρέατα ,
περιορισμό της κατανάλωσης των αλκοολούχων ποτών.

Να είστε σωματικά δραστήριοι στην καθημερινή ζωή σας. Περιορίστε το χρόνο που περνάτε καθήμενοι.
Να έχετε μια υγιεινή διατροφή:

Τρώτε άφθονα δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, λαχανικά και φρούτα.
Αποφεύγετε τα επεξεργασμένα κρέατα, περιορίστε το κόκκινο κρέας, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή λίπος, τα ζαχαρούχα ποτά και τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.

Αν πίνετε αλκοόλ οποιουδήποτε τύπου, να περιορίσετε την πρόσληψη σας. Όταν δεν πίνετε αλκοόλ συμβάλλεται στην πρόληψη του καρκίνου.

Μέση ημερήσια κατανάλωση για τις γυναίκες 20 – 40gr αλκοόλης και 40 – 60gr για τους άνδρες

Να αποφεύγετε πάρα πολύ τον ήλιο, ειδικά τα παιδιά. Χρησιμοποιήστε προστασία από τον ήλιο. Μην χρησιμοποιείτε ξαπλώστρες. Η ακτινοβολία από τον ήλιο περιέχει :

το φως που μπορούμε να δούμε
την υπέρυθρη ακτινοβολία που μπορούμε να τη νιώσουμε σαν θερμότητα,
την αόρατη υπεριώδη ακτινοβολία (UV).

Η οπτική ηλιακή ακτινοβολία είναι απαραίτητη για τον πλανήτη Γη (π.χ. για τη φωτοσύνθεση) και τα ανθρώπινα όντα. Πολύ σύντομο μήκος κύματος υπεριώδους (UVC) ακτινοβολίας απορροφάται πλήρως από το στρώμα του όζοντος στην ανώτερη ατμόσφαιρα, αλλά μερικά από τα μικρού μήκους κύματα υπεριώδης ακτινοβολίας (UVB) και μεγάλου μήκους κύματος υπεριώδης ακτινοβολίας (UVA) φτάνουν στην επιφάνεια της Γης. Η UVB είναι απαραίτητη για τη σύνθεση της βιταμίνης D στο ανθρώπινο δέρμα, ωστόσο, UVB και UVA προκαλούν βλάβες στο δέρμα που μακροπρόθεσμα μπορούν να οδηγήσουν σε καρκίνους του δέρματος.

Στο χώρο εργασίας, προστατεύετε τον εαυτό σας από καρκινογόνες ουσίες ακολουθώντας τις οδηγίες για την υγεία και την ασφάλεια. Υπάρχουν πολλές τεχνητές ή φυσικές ουσίες στο περιβάλλον(συμπεριλαμβανομένου του χώρου εργασίας), μερικές από τις οποίες ίσως προκαλέσουν καρκίνο. Πολλές από αυτές τις ουσίες είναι χημικές ουσίες.

Τα άτομα μπορούν να συμβάλλουν σε ένα πιο υγιεινό περιβάλλον βοηθώντας, για παράδειγμα, να μειώσει την ατμοσφαιρική ρύπανση με τη μειωμένη χρήση αυτοκινήτων.

Σε δυνητικά επικίνδυνα εργασιακά περιβάλλοντα η προστασία των εργαζομένων είναι απαραίτητη και θα πρέπει να ζητείται από το εργατικό δυναμικό με σκοπό τη πρόληψη των καρκίνων επαγγελματικής προέλευσης. Πρέπει να υπάρχουν κανονισμοί για τη μείωση της έκθεση στις καρκινογόνες ουσίες.

Μάθετε αν είστε εκτεθειμένοι στην ακτινοβολία από φυσικά υψηλά επίπεδα ραδονίου στο σπίτι σας. Το ραδόνιο είναι ένα φυσικό ραδιενεργό αέριο που μπορεί να προκαλέσει έκθεση σε ακτινοβολία στο σπίτι σας. Υπάρχει στο έδαφος και τα πετρώματα της γής. Το γεωλογικό υπόστρωμα, ο τρόπος έδρασης των ελληνικών κατοικιών και οι κλιματολογικές συνθήκες ,αποτελούν παράγοντες που δεν συντελούν στην ύπαρξη υψηλών συγκεντρώσεων ραδονίου.
Για τις γυναίκες:

Ο θηλασμός μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου της μητέρας. Εάν μπορείτε, να θηλάσετε το μωρό σας.Ο θηλασμός είναι μία υγιής συμπεριφορά.

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) αυξάνει τον κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου. Περιορίστε τη χρήση της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης.

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης είναι ένας ειδικός τύπος ορμονικών φαρμάκων που συνήθως συνταγογραφείται για τα συμπτώματα εμμηνόπαυσης στις γυναίκες. Τα φάρμακα μπορούν να έχουν παρενέργειες εκτός από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματά τους. Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν την ενίσχυση του κινδύνου του καρκίνου.

Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας συμμετέχουν σε προγράμματα εμβολιασμού για: Ηπατίτιδα Β (για τα νεογνά) Ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) (για τα κορίτσια).

Λίγοι άνθρωποι συνδέουν τη μόλυνση από κάποιον ιό με τον καρκίνο, αλλά σχεδόν το 1/5 όλων των καρκίνων στον κόσμο προκαλούνται από μολυσματικούς παράγοντες (συμπεριλαμβανομένων των ιών και βακτηρίων). Μεταξύ των σημαντικότερων λοιμώξεων που σχετίζονται με καρκίνους είναι ο ιός ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο τραχήλου της μήτρας ,του πρωκτού και του τραχήλου. Ο ιός της ηπατίτιδας Β (HBV) και ο ιός της ηπατίτιδας C (HCV), μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του ήπατος. Η λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori), μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του στομάχου. Ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) δεν προκαλεί καρκίνους άμεσα, αλλά οι άνθρωποι με HIV έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων μορφών καρκίνου, επειδή οι ανοσοποιητικό τους σύστημα έχει αποδυναμωθεί.

Τα εμβόλια είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη ορισμένων λοιμώξεων. Εξαιρετικά αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια κατά του ιού της ηπατίτιδας Β, που είναι διαθέσιμα για πολλές δεκαετίες και οι περισσότερες χώρες περιλαμβάνουν τον εμβολιασμό της ηπατίτιδας Β στα προγράμματά εμβολιασμού στην παιδική ηλικία. Ο εμβολιασμός είναι επίσης πολύ αποτελεσματικός στην πρόληψη της μόλυνσης με HPV.

Πάρτε μέρος σε οργανωμένα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου για:

καρκίνο του παχέως εντέρου (άνδρες και γυναίκες)
καρκίνο του μαστού (γυναίκες)
καρκίνο του τραχήλου (γυναίκες).

Ορισμένοι τύποι καρκίνου μπορεί να βρεθούν και να θεραπευτούν πριν προκαλέσουν συμπτώματα. Ο κύριος στόχος του προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου είναι να αποτρέψει τον θάνατο από καρκίνο. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο προσυμπτωματικός έλεγχος συνιστάται για καρκίνο του εντέρου, του μαστού και του τραχήλου της μήτρας, όταν προσφέρεται ως μέρος ενός οργανωμένου προγράμματος με επαρκείς πόρους και υψηλή ποιότητα. Οργανωμένα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου είναι σήμερα εγκατεστημένα στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Διαθέσιμες Πληροφορίες