της Ιωάννας Τσάτσου

Το καλοκαίρι έφτασε και τα υπέροχα θαλάσσια μπάνια έχουν αρχίσει ταυτόχρονα με τις ατέλειωτες ώρες ηλιοθεραπείας. Ίσως όμως πρέπει να το ξανασκεφτούμε και να τις περιορίσουμε καθώς ένας από τους κύριους παράγοντες για τη πρόκληση μελανώματος είναι η υπέρμετρη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Το μελάνωμα είναι μία μορφή καρκίνου του δέρματος. Αποτελεί το 3-4% του συνόλου των καρκίνων, με 800,000 νέες περιπτώσεις ετησίως.

Η πρώιμη διάγνωση και η έγκαιρη αντιμετώπιση του οδηγεί σε πλήρη ίαση. Σε προχωρημένα όμως στάδια μπορεί να επεκταθεί και να δώσει μεταστάσεις, δυσχεραίνοντας τη θεραπεία του μελανώματος.

Ποια είναι τα ύποπτα σημεία ενός μελανώματος; Οποιαδήποτε αλλαγή στα χαρακτηριστικά μίας ελιάς στο δέρμα (σπίλου) θεωρούνται ύποπτα. Ειδικότερα  χαρακτηριστικά όπως η ασυμμετρία (δηλ. αν χωρίσουμε στη μέση την βλάβη στο δέρμα ,τα 2 μισά δεν ταυτίζονται), η ανομοιογένεια στο χρώμα (πχ. διάφορες αποχρώσεις μαυρου, καφέ, κόκκινου), η ανωμαλία των ορίων της ελιάς(όταν είναι υπερυψωμένα), η αυξημένη διάμετρος (μεγαλύτερη από 6 xχιλιοστά) πρέπει να αξιολογούνται από δερματολόγο. Σε περίπτωση αφαίρεση μίας ελιάς αυτή στέλνεται για βιοψία.

Άτομα σε αυξημένο κίνδυνο είναι άτομα με:

• μεγάλο αριθμό ελιών-σπίλων (περισσότερους από 50)
• ανοιχτόχρωμο δέρμα που κοκκινίζει ή «καίγεται» εύκολα στον ήλιο και μαυρίζει ελάχιστα
• ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων στη παιδική ηλικία
• κληρονομικότητα

Τα άτομα σε υψηλό κίνδυνο χρειάζεται να κάνουν μία παρατήρηση της επιδερμίδας τους σε όλο το σώμα (αυτοεξέταση),αρχίζοντας από το πρόσωπο (και τα αυτιά),το τριχωτό της κεφαλής (με τη βοήθεια ενός σεσουάρ).Συνεχίζοντας στις παλάμες έως τον αγκώνα,μετά στο λαιμό, στήθος, κοιλιά. Μπροστά σε ένα καθρέφτη ελέγχετε ο αυχένας, οι ώμοι και η πλάτη, οι μηροί και οι γλουτοί. Τέλος σε καθιστή στάση το πρόσθιο τμήμα των μηρών, οι γάμπες, τα πόδια, οι πατούσες και τα γεννητικά όργανα.

Η θεραπεία του μελανώματος γίνεται με χειρουργική αφαίρεση της βλάβης του δέρματος και σε προχωρημένα στάδια εφαρμόζεται ειδική ανοσοθεραπεία. Η χειρουργική επέμβαση πρέπει να γίνεται 3 εβδομάδες μετά την κλινική διάγνωση ή την επιβεβαίωση με βιοψία.

Πως μπορώ να προφυλαχθώ;

Πρώτα, προστατεύουμε τα παιδιά, καθώς τα ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ηλικία διπλασιάζουν τις πιθανότητες για μελάνωμα. Η τήρηση των κανόνων αντηλιακής προστασίας για παιδιά αλλά και για ενήλικες είναι ύψιστης σημασίας για τη πρόληψη του μελανώματος. Ειδικά τις μεσημβρινές ώρες να αποφεύγουμε ή να περιορίζουμε την έκθεση στον ήλιο. Να χρησιμοποιούμε προστατευτικά ρούχα, γυαλιά ηλίου, καπέλο. Επίσης να χρησιμοποιούμε αντηλιακά γαλακτώματα με ευρύ φάσμα προστασίας (UVA-UVB) και υψηλό δείκτη προστασίας(SPF>25). Συνίσταται η αποφυγή του τεχνητού μαυρίσματος (solarium).

29100