της Ιωάννας Τσάτσου

Το φθινόπωρο έχει «μπει» πλέον για τα καλά και ολο και περισσότεροι άνθρωποι αναρωτιούνται «πρέπει να κάνω και εγώ το εμβόλιο της γρίπης;».

Είναι γνωστό ότι  ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός που συστήνεται να γίνεται κατά τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο, κάθε χρόνο, αλλά μπορεί να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου γρίπης. Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται  κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο). 

Ας δούμε λοιπόν τί είναι η γρίπη…είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο. Μπορεί να προκαλέσει  ήπια ή και πολύ σοβαρή νόσο. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο  από τη γρίπη.

Η γρίπη μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο όταν ένας ασθενής βήχει, φταρνίζεται ή μιλά και διασπείρει τους ιούς στον αέρα με τη μορφή πολύ μικρών, αόρατων σταγονιδίων. Οι ιοί της γρίπης επίσης μεταδίδονται μέσω των χεριών, όταν κάποιος αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και στη συνέχεια πιάνει τα μάτια του, τη μύτη ή το στόμα του. Παράγοντες όπως ο ψυχρός καιρός και ο συγχρωτισμός αυξάνουν τη μετάδοση της γρίπης. Για την αποφυγή της μετάδοσης, τα άτομα θα πρέπει να καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους με χαρτομάντηλο όταν βήχουν ή φτερνίζονται και να πλένουν τακτικά τα χέρια τους. Οι ενήλικες μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο μία ημέρα πριν αρρωστήσουν έως 5–7 ημέρες από τη στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα. Τα παιδιά μπορεί να μεταδίδουν για περισσότερο από μία εβδομάδα.

Όμως πως θα καταλάβω ότι έχω γρίπη…Τα συμπτώματα της γρίπης συνήθως ξεκινούν απότομα και περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, πόνους μυών και αρθρώσεων, πονοκέφαλο, έντονη κόπωση, καταρροή, πονόλαιμο, βήχα (ξηρό). Τα παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα όπως ναυτία, εμέτους, διάρροια, ενώ στους ενήλικες τα συμπτώματα αυτά είναι σπάνια. Τα συμπτώματα αρχίζουν 1–4 ημέρες μετά την προσβολή από τον ιό και διαρκούν 2–7 ημέρες, ο βήχας όμως μπορεί να επιμένει για αρκετό χρονικό διάστημα. Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι ανησυχητικά εκτός από υψηλό και παρατεινόμενο πυρετό, γρήγορη αναπνοή ή δυσκολία στην αναπνοή , κυάνωση ,άρνηση για λήψη υγρών ή τροφής ,μειωμένη δραστηριότητα, υπνηλία ,διέγερση ή σπασμοί ,επανεμφάνιση του πυρετού ή επιδείνωση του βήχα ύστερα από βελτίωση των συμπτωμάτων της γρίπης καθώς και ενδεχόμενη επιδείνωση υποκείμενου χρόνιου νοσήματος (καρδιολογικού, αναπνευστικού,διαβήτη κλπ.) που  όταν εμφανιστούν στα παιδιά θα πρέπει άμεσα να επικοινωνήσετε με ειδικό ιατρό.Όσον αφορά τους ενήλικες, τα συμπτώματα για τα οποία θα πρέπει άμεσα να συμβουλευτείτε ειδικό  είναι υψηλός και παρατεινόμενος πυρετός ,δύσπνοια, πόνος ή αίσθημα πίεσης στο στήθος, λιποθυμικά επεισόδια,σύγχυση, πολλοί ή παρατεινόμενοι έμετοι. Επίσης να σημειωθεί ότι η γρίπη διαφέρει από το κοινό κρυολόγημα.Το κοινό κρυολόγημα προκαλείται από ιούς διαφορετικούς από τους ιούς της γρίπης. Τα συμπτώματά του συνήθως είναι πιο ελαφρά, περιορίζονται στο ανώτερο αναπνευστικό  με καταρροή, φτάρνισμα, πονόλαιμος, διαρκούν λιγότερο, ενώ σπάνια συμβαίνουν επιπλοκές.

Ο ιός της γρίπης προσβάλλει όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο τον υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσοδιατρέχουν :

1.Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω

2.Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόμενοι)

3.Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

·         Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες

·         Καρδιακή νόσο

·         Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας)

·         Μεταμόσχευση οργάνων

·         Αιμοσφαιρινοπάθειες

·         Σακχαρώδη διαβήτη

·         Χρόνια νεφροπάθεια

·         Νευρομυϊκά νοσήματα

4.Έγκυες γυναίκες 2^ου  και 3^ουτριμήνου 

5.Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά  κάτω των 6 μηνών

6.Παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια ασπιρίνη (π.χ. παιδιά με νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα κ.ά.), για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη 

7.Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων-λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.)

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του ΚΕΕΛΠΝΟ (Κέντρο Ελέγχου και πρόληψης Νοσημάτων) τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου και θα πρέπει να εμβολιάζονται κάθε χρόνο.Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο κατά το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου-Νοεμβρίου. Χρειάζονται περίπου 2 εβδομάδες από τον εμβολιασμό ώστε ο οργανισμός να δημιουργήσει προστατευτικά αντισώματα για τη γρίπη. Παρόλο που ο καλύτερος χρόνος για εμβολιασμό είναι η περίοδος Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, μπορεί κάποιος ναεμβολιαστεί και αργότερα, εάν ανήκει στις ευπαθείς ομάδες και για κάποιο λόγο δεν εμβολιάστηκε έγκαιρα.  Στους ενήλικες αρκεί να γίνεται μόνο μία δόση εμβολίου κάθε χρόνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι επαναληπτική δόση του εμβολίου γρίπης δεν προσφέρει  βελτίωση της ανοσίας. Στα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά κατά της γρίπης, πρέπει να γίνονται δύο δόσεις εμβολίου, σε διάστημα τουλάχιστον ενός μήνα η μία από την άλλη.

 Όταν οι ιοί της γρίπης που περιλαμβάνει το εμβόλιο είναι παρόμοιοι με τους ιούς που κυκλοφορούν τη συγκεκριμένη περίοδο, είναι πολύ αποτελεσματικό. Από μελέτες που έχουν γίνει, έχει δειχθεί ότι προστατεύεται από τη νόσο το 70–90% των ατόμων που εμβολιάζονται. Στους ηλικιωμένους και σε αυτούς που πάσχουν από σοβαρά χρόνια νοσήματα το εμβόλιο συχνά είναι λιγότερο αποτελεσματικό, αλλά ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις μειώνει τις εισαγωγές στο νοσοκομείο και τους θανάτους από επιπλοκές.

Η τήρηση βασικών κανόνων υγιεινής είναι ένας αρκετά αποτελεσματικός τρόπος για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας, από την γρίπη.Μέχρι σήμερα, ο κύριος τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός. Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον αντιγριπικό εμβολιασμό, που είναι το κύριο μέτρο πρόληψης για την γρίπη.

Περισσότερες πληροφορίες για τη γρίπη-εποχική γρίπη στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ

6100