της Ιωάννας Τσάτσου, ανθυποσμηναγού νοσηλεύτριας
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου των γυναικών και είναι η 2η αιτία θανάτου των γυναικών από καρκίνο (μετά το καρκίνο του πνεύμονα). Στη χώρα μας εντοπίζονται 4.500 νέα περιστατικά κάθε χρόνο και το ποσοστό πρώιμης διάγνωσης της νόσου είναι εξαιρετικά χαμηλό σε αντίθεση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αγγίζει το 60%.
Οι παράγοντες κινδύνου για τη νόσο δε προβλέπουν με βεβαιότητα αν μία γυναίκα θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού. Τους παράγοντες κινδύνου αποτελούν:
Ηλικία: Η πλειοψηφία των ασθενών είναι γυναίκες άνω των 50 ετών. Συνεπώς όσο μεγαλύτερη η ηλικία τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού.
Κληρονομικότητα: Αφορά την ύπαρξη μετάλλαξης στο DNA γυναικών και ειδικότερα μετάλλαξη στα γονίδια ΒRCA1, BRCA2.
Οικογενειακό ιστορικό: Όταν μία ή περισσότερες γυναίκες συγγενείς α’ βαθμού έχουν καρκίνο του μαστού .
Προηγούμενο ατομικό ιστορικό καρκίνο του μαστού ή άλλης προ-κακοήθης κατάστασης στο μαστό, καρκίνου μήτρας ή ωοθηκών.
Ιστορικό με πολλαπλές βιοψίες μαστού που δείχνει έμμεσα ένα μαστό με αλλοιώσεις.
Μη τεκνοποίηση ή πρώτος τοκετός σε μεγάλη ηλικία
Πρώιμη έναρξη έμμηνος ρύσης ,πριν την ηλικία των 12 ετών
Καθυστερημένη έναρξη εμμηνόπαυσης, μετά τα 55 έτη
Παχυσαρκία, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση
Έκθεση του μαστού σε ακτινοβολία
Πιθανόν να επηρεάζεται από: αλκοόλ, αντισυλληπτικά χάπια, μακροχρόνια λήψη ορμονών-οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση.
Τι πρέπει να προσέχει κάθε γυναίκα στο μαστό:
Το πιο συνηθισμένο εύρημα είναι μία σκληρή μάζα ή ένας όγκος στη ψηλάφηση που δεν υπήρχε παλαιότερα.
Επίσης :
- οίδημα σε μέρος ή σε όλο το μαστό
- Οίδημα ή σκληρία στη μασχάλη
- Ερεθισμός του δέρματος στο μαστό
- Αλλαγή του χρώματος του δέρματος στο μαστό
- Εισολκή-τράβηγμα σε ένα σημείο του δέρματος
- Πόνος ή εισολκή θηλής
- Ερεθισμός σαν έκζεμα στη θηλή
- Έκκριμα από τη θηλή
αποτελούν ευρήματα που αν παρατηρηθούν πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον επαγγελματία υγείας.
Η πρόληψη του καρκίνου του μαστού συνίσταται αρχικά σε τροποποίηση του τρόπου ζωής. Φροντίστε να τρέφεστε υγιεινά ,να διατηρείται φυσιολογικό σωματικό βάρος (Δείκτης μάζας σώματος:18,5-25,ΔΜΣ=Βάρος σε kg /ύψος σε m στο τετράγωνο) και προσπαθείτε να ασκείστε τακτικά.
Πολύ σημαντική είναι και η τήρηση των κανόνων προληπτικού ελέγχου με
- τακτική κλινική εξέταση μαστών από γυναικολόγο, από την ηλικά των 20 ετών κάθε 3 χρόνια και μετά τα 40 κάθε χρόνο
- μαστογραφία «αναφοράς» στα 35-40 και ετήσια μαστογραφία από την ηλικά των 40 και μετά .
Συνοπτικά, δε γνωρίζουμε ακριβώς τι προκαλεί το καρκίνο του μαστού αλλά ένα είναι σίγουρο ότι εάν διαγνωστεί έγκαιρα υπάρχουν περισσότερες θεραπευτικές επιλογές και καλύτερη πρόγνωση. Άρα κάθε γυναίκα πρώτα πρέπει να μάθει το προσωπικό της «κίνδυνο» για τη νόσο με τη μελέτη του οικογενειακού και ατομικού ιστορικού της, σε συνεργασία πάντα με τους ειδικούς επαγγελματίες υγείας. Έπειτα να έχει σα μέλημα το προληπτικό έλεγχο με αυτοεξέταση μαστού(για εύρεση «ύποπτων» σημείων) αλλά και με επίσκεψη στο γυναικολόγο. Τέλος οι υγιεινές επιλογές ζωής θα μειώσουν όχι μόνο το κίνδυνο για το καρκίνο του μαστού αλλά και θα βελτιώσουν τη ποιότητα ζωής.
Τον τελευταίο καιρό γίνεται αρκετή κουβέντα πάνω στη πρόληψη του καρκίνου του μαστού ειδικά με τις νέες εξελίξεις στην ανάλυση των γονιδίων που τον προκαλούν. Έχουν δημιουργηθεί σύλλογοι που ενημερώνουν σε θέματα πρόληψης και θεραπείας του καρκίνου του μαστού. Τέτοιος σύλλογος είναι ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» που για την ευαισθητοποίηση του κοινού διοργανώνει για 5η συνεχή χρονιά τον Αγώνα Δρόμου 5 χλμ. και Περίπατο 2 χλμ., Greece Race for the Cure. Ο φετινός Αγώνας θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013, στις 11.00π.μ., στο Ζάππειο, Αθήνα. Στον Αγώνα μπορεί κανείς να συμμετέχει ατομικά ή ως μέλος ομάδας. Γυναίκες, άντρες και παιδιά μπορούν να λάβουν μέρος και να δώσουν το δικό τους μήνυμα ενάντια στον καρκίνο μαστού. Περισσότερες πληροφορίες www.almazois.gr/race2013.
