Ευγενία Φακίνου: «Η γενιά των τριαντάρηδων βιώνει τη μεγαλύτερη δυσκολία»

Η Ευγενία Φακίνου είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο αγαπημένες συγγραφείς. Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Αναγνωστών, αλλά και το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος. Με αφορμή την παρουσίαση του τελευταίου της διηγήματος «Πλανόδιοι Θεριστές» σε κεντρικό βιβλιοκαφέ της πόλης, μίλησε αποκλειστικά στο LepantoMag.gr τόσο για τη συγγραφή και τις προσωπικές αναγνωστικές της επιλογές, όσο και για τους προβληματισμούς που αποτυπώνει στο βιβλίο της, τους οποίους όμως εμποτίζει με ένα αίσθημα αισιοδοξίας.

Πολυγραφότατη, πολυδιαβασμένη, με 30 χρόνια αδιάκοπης παρουσίας στα συγγραφικά δρώμενα. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για ένα συγγραφέα να καταφέρνει να εμπνέεται ιστορίες, να τις πλάθει στο μυαλό του και να βρίσκει τελικά τις κατάλληλες λέξεις ώστε να ολοκληρώσει το έργο που θα παρουσιάσει στον αναγνώστη; Εν ολίγοις, είναι επίπονη διαδικασία η συγγραφή;

Είναι εξαιρετικά επίπονη και αντίθετα απ’ ότι φαντάζεται ο κόσμος ότι γράφουμε υπό συνεχή έμπνευση, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Η έμπνευση είναι κάτι στιγμιαίο, είναι ίσως η στιγμή της σύλληψης της ιδέας. Από εκεί και ύστερα όμως χρειάζεται ένας πολύ μεγάλος χρόνος επώασης μέχρι να ωριμάσει το θέμα. Κάθε συγγραφέας δουλεύει με το δικό του τρόπο. Προσωπικά χρειάζομαι ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που δε γράφω τίποτε και ωριμάζει στο κεφάλι μου το θέμα. Μετά αρχίζω με μεθοδικότητα να καταγράφω τις σκηνές, τους χαρακτήρες, τη δράση πως εξελίσσεται με τίτλους. Αλλά για να πω ότι τώρα ήρθε η ώρα που τώρα θα καθήσω να γράψω, θα πρέπει να είμαι απολύτως πειθαρχημένη και πολύ οργανωμένη. Δεν το πιστεύει κανείς ότι αυτά είναι απαραίτητα στοιχεία. Γράφω για έξι-επτά μήνες συνεχώς, κάθε μέρα από τις 2μιση τη νύχτα μέχρι τις 10 το πρωί. Ούτε ξυπνητήρι βάζω ούτε τίποτα. Ξυπνάω στις 2μιση και είμαι έτοιμη να γράψω. Σε αυτό το διάστημα είναι ζήτημα αν θα βγω να πάω 5-6 φορές στο σούπερ-μαρκετ και άλλες 5-6 στη λαϊκή. Δε σταματάω ούτε τα Σαββατοκύριακα.

Τις ιστορίες σας από πού τις αντλείτε; Δεδομένου ότι η θεματολογία σας είναι ευρύτατη…

Αυτό μου το αναγνωρίζουν. Δεν ξέρω…έρχονται τα θέματα… Πολλές φορές μπορεί να περνάνε τα θέματα τα μεγάλα μπροστά μας και να μην τα παίρνουμε είδηση και άλλες πάλι φορές να είναι ανοικτό το παράθυρο, όπως λέμε, και το παραμικρό να δημιουργεί θέμα.

Θέμα και συναίσθημα…

Ασφαλώς!

Έχετε γράψει και παιδικά βιβλία. Θεωρείτε ότι η ευθύνη που φέρει ένας συγγραφέας παιδικών βιβλίων είναι ίσως μεγαλύτερη, λόγω και του κοινού στο οποίο απευθύνεται; Θα μπορούσαμε να το πούμε αυτό;

Η αλήθεια είναι ότι έχω απομακρυνθεί, γιατί δεν έχω πλέον την ευφρόσυνη διάθεση να απευθυνθώ σε παιδιά. Είναι σαφώς μεγαλύτερη η ευθύνη και είναι λάθος να νομίζει ο καθένας ότι μπορεί να γράψει βιβλίο για παιδιά. Οφείλει να ξέρει σε ποια ηλικία απευθύνεται, άρα τί λεξιλόγιο θα χρησιμοποιήσει, αλλά και τη θεματολογία που θα χρησιμοποιήσει. Στους μεγάλους μπορείς να πεις τα πάντα, μπορείς και να τους σοκάρεις. Μπορείς και να τους δημιουργήσεις συναίσθημα απαισιοδοξίας. Στα παιδιά οφείλεις να είσαι αισιόδοξος, διότι έχουν τη ζωή μπροστά τους και δεν πρέπει να τα φορτώσεις.

Το ερέθισμα που σας οδήγησε να εμπνευστείτε τους «Πλανόδιους Θεριστές»;

Στο πρόσωπο της 38χρονης που είναι μόνη, άνεργη και έγκυος νομίζω ότι αντικατοπτρίζεται το αδιέξοδο της γενιάς των τριαντάρηδων. Το οποίο το βλέπω. Τα παιδιά μου είναι σε αυτή την ηλικία. Οι φίλοι των παιδιών μου είναι σε αυτή την ηλικία. Αντιλαμβάνομαι ότι βιώνουν τη μεγαλύτερη δυσκολία. Γιατί; Γιατί τα παιδιά των 18-20 χρόνων έχουν μια διαμορφωμένη κατάσταση μπροστά τους. Εμείς οι μεγαλύτεροι, έχουμε ζήσει τα καλά τα χρόνια και τώρα είμαστε υποχρεωμένοι να βιώσουμε αυτό. Δεν ήμαστε πάντα σε καλά χρόνια. Η γενιά μου έχει περάσει και από δυστυχίες και από φτώχεια. Αλλά υπήρχε ένα φως. Τώρα αυτό αχνοφαίνεται. Δεν το έχουμε δει ακόμη καλά. Τα παιδιά που είναι στην ηλικία των τριαντάρηδων, επειδή όπως μας λένε θα χρειαστούμε χρόνια μέχρι να ανακάμψουμε, θα έχουν περάσει τα καλύτερά τους χρόνια μέσα στη δυσκολία.

Ο τίτλος «Πλανόδιοι Θεριστές» πώς προέκυψε;

Οι «Πλανόδιοι Θεριστές» είναι μία ομάδα νέων ανθρώπων, μορφωμένων, άνεργων, οι οποίοι δε σταύρωσαν τα χέρια και έκατσαν στην Αθήνα να πίνουν καφεδάκι. Αποφάσισαν να αντιδράσουν και να κάνουν κάτι που ήταν έξω από τα όνειρά τους και τις προσδοκίες τους. Ταυτόχρονα όμως, καθώς περιπλανώνται στη χώρα, προσφέρουν στους κατοίκους, που άβουλοι και μοιραίοι έχουν αφεθεί, μια προσδοκία μέλλοντος. Και ένα όνειρο. Και γέλιο. Και αισιοδοξία. Προτίμησα, παρ’ όλο που εμφανίζονται στην αρχή -αλλά διαποτίζουν όλο το έργο, διότι ήταν η επιρροή τους πάνω στην 38χρονη ηρωίδα βασική- να διατηρήσω τον τίτλο αυτό, ελπίζοντας ότι όλοι εμείς είμαστε πλανόδιοι θεριστές και ότι τελικά θα βρούμε το κουράγιο να βρούμε μία λύση στο πρόβλημά μας.

Ενώ περιγράφω αυτή την κατήφια, αυτή τη δυστυχία και την απάθεια, ήθελα να γράψω ένα αισιόδοξο βιβλίο.

Θα θέλατε να μας πείτε κάποιους τίτλους αγαπημένων σας βιβλίων άλλων συγγραφέων;

Θεωρώ μεγάλο βιβλίο, το βιβλίο της Χέρτα Μύλερ «Ο άγγελος της πείνας». Η Χέρτα Μύλερ πήρε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας πριν από δύο χρόνια. Είναι ένα σπουδαίο βιβλίο! Μια ιδιαίτερη γραφή.

Λίγα λόγια για την Ευγενία Φακίνου:

Η Ευγενία Φακίνου γεννήθηκε το 1945 στην Αλεξάνδρεια. Μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε γραφικές τέχνες και ξεναγός. Εργάστηκε για μερικά χρόνια σε περιοδικά ως γραφίστρια. Το 1976 δημιούργησε το κουκλοθέατρο «Ντενεκεδούπολη».’Εχει γράψει και έχει εικονογραφήσει πολλά παιδικά βιβλία. Το 1982 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα «Αστραδενή». Τα μυθιστορήματα της έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορούν στα γερμανικά, αγγλικά, ρωσικά, ουγγρικά, δανέζικα, γαλλικά, ολλανδικά, ιταλικά και σερβικά. Το 2005 τιμήθηκε με το Βραβείο Αναγνωστών (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου – Σκάι 100,3) για το μυθιστόρημα της «Η μέθοδος της Ορλεάνης» και το 2008 με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή διηγημάτων «Φιλοδοξίες κήπου».