Δύο σενάρια για τις συντάξεις

Αποφασισμένη να προχωρήσει σε διπλάσια από την αρχικώς προβλεπόμενη περικοπή των εφάπαξ, παράλληλα με τις προεξοφλημένες μειώσεις σε μερίσματα και επικουρικές, εμφανίζεται η κυβέρνηση, προκειμένου να παραμείνει πιστή στο δόγμα «δεν μειώνονται οι κύριες συντάξεις», ή όσο πιο κοντά γίνεται. Και αυτό, μάλιστα, με την εξαίρεση των πολύ υψηλών συντάξεων, καθώς σχεδιάζεται η επιβολή μικρότερου πλαφόν από αυτό που ισχύει σήμερα πέριξ των 2.000 ευρώ, όχι μόνο στους μελλοντικούς αλλά και στους νυν συνταξιούχους, με στόχο την εξοικονόμηση περίπου 180-200 εκατ. ευρώ (εφόσον υπολογισθούν και οι φόροι που χάνονται μετά τις μειώσεις).

Οσο βέβαια οι εκπρόσωποι των δανειστών (την προηγούμενη εβδομάδα ο Π. Τόμσεν του ΔΝΤ και την περασμένη Πέμπτη ο Μ. Ντράγκι της ΕΚΤ) ανησυχούν για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, θα πρέπει να εντείνεται και η ανησυχία των ήδη συνταξιούχων. Στην κυβέρνηση, πάντως, επεξεργάζονται ήδη ένα ήπιο και ένα σκληρότερο Σχέδιο Β, με περικοπές σε συντάξεις άνω των 1.200 ή 1.500 ευρώ αντίστοιχα. Η μείωση των μελλοντικών δαπανών θεωρείται μονόδρομος για το κουαρτέτο των δανειστών, στην προσπάθεια δημιουργίας επαρκούς πρωτογενούς πλεονάσματος μεσομακροπρόθεσμα, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους. Και περνά μέσα από το ασφαλιστικό, όπως η εμπειρία των 6 ετών έχει δείξει.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας όλες τις προηγούμενες ημέρες, προετοιμάζοντας την έλευση των πιστωτών, αντάλλασσε συνεχώς στοιχεία με τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, με μετρήσιμα στοιχεία αναφορικά με τις σχεδιαζόμενες περικοπές.

Βάσει αυτών των στοιχείων αλλά και των ήδη καταγεγραμμένων στον κρατικό προϋπολογισμό προβλέψεων, από τη μείωση των εφάπαξ θα εξοικονομηθούν 144,3 εκατ. ευρώ, ενώ δαπάνες ύψους 77,9 εκατ. ευρώ θα αποτραπούν, λόγω της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, που θα συμπαρασύρουν και τις αιτήσεις για εφάπαξ. Σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου, τα εφάπαξ θα υπολογίζονται πλέον ενιαία για όλους, στο 70% της τελευταίας πενταετίας, «επί» τα χρόνια ασφάλισης. Σε αυτό το ποσό θα εφαρμοστεί ο συντελεστής βιωσιμότητας και ο νέος μαθηματικός τύπος που, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι έτοιμος και θα κατατεθεί μαζί με το υπόλοιπο σχέδιο νόμου, μόλις πάρει την έγκριση των θεσμών. Ο νέος αυτός τρόπος υπολογισμού οδηγεί, σύμφωνα με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, σε μείωση των εφάπαξ κατά επιπλέον 10% (εκτός από τις ήδη ψηφισμένες περικοπές της τάξης του 38%). Για να επιτευχθεί όμως ο στόχος της εξοικονόμησης σχεδόν 150 εκατ. ευρώ, απαιτούνται μειώσεις της τάξης του 20%.

Ακόμη μεγαλύτερες, της τάξης του 30%-40%, εκτιμώνται οι μειώσεις στο μέρισμα που δίνει το Μετοχικό Ταμείο σε περίπου 283.000 συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους. Ηδη είναι έτοιμος ο νέος τρόπος υπολογισμού τους, όμως η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επιλέγει να μην νομοθετήσει ξεχωριστά και να το εντάξει στο ευρύτερο ασφαλιστικό, παρότι κάθε μήνα που περνάει γίνεται πραγματική μάχη για να εξασφαλιστούν τα απαιτούμενα κεφάλαια πληρωμής των μερισμάτων.

Τα δύσκολα όμως δεν τελειώνουν εδώ. Από την αύξηση ή όχι των εργοδοτικών εισφορών για τις επικουρικές συντάξεις θα κριθεί και το μέλλον των ήδη καταβαλλόμενων παροχών, με τα επικρατέστερα σενάρια να περιλαμβάνουν μειώσεις από 2%-20% στις επικουρικές άνω των 170 ευρώ (υπερβάλλον ποσό) έως 2%-30% σε περισσότερες από 800.000 επικουρικές συντάξεις άνω των 150 ευρώ.

Δεδομένες θεωρούνται και οι περαιτέρω μειώσεις στις συντάξεις των νέων ασφαλισμένων, καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα διενεργούνται σενάρια για «χειρουργικές παρεμβάσεις» τόσο στο ύψος της εθνικής σύνταξης όσο και στο ύψος των ανταποδοτικών συντάξεων με μεγαλύτερη μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης.