Τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της κρίσης τις ζούμε, τις αντιλαμβανόμαστε σχεδόν σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. Υπάρχουν βέβαια νησίδες, ίσως όχι και τόσο αμελητέες, που εξακολουθούν παρά τα πλήγματα που έχουν υποστεί να ζουν και συμπεριφέρονται σαν να μην έχει αλλάξει σχεδόν τίποτε. Ισως γι” αυτό η γενική εικόνα της χώρας προς τα έξω, όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνονται οι ξένοι, να μην ανταποκρίνεται στο μοντέλο μιας χώρας με άνεργο το ένα τρίτο του ενεργού δυναμικού και με ένα απίστευτο στατιστικό ποσοστό φτώχειας… Δυστυχώς ή ευτυχώς τα κλασικά ερμηνευτικά σχήματα με τα οποία η τρόικα και διάφοροι αναλυτές προσπαθούν να αναλύσουν το ελληνικό φαινόμενο αδυνατούν να βάλουν σε καλούπια την ελληνική ιδιαιτερότητα, με αποτέλεσμα να πέφτουν συχνά έξω στις προβλέψεις τους.
Ισως γι” αυτό και οι αντιλήψεις αλλά και τα ιδεολογικά στερεότυπα με τα οποία είχαμε επενδύσει το μοντέλο της ουτοπίας με το οποίο ζήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες εξακολουθούν να επιβιώνουν ακόμη, παρά την ξαφνική κατάρρευση που υποστήκαμε. Δεν είναι τυχαίο ότι παρά τις κατά καιρούς θεωρητικές παραδοχές ποτέ δεν έγινε μια ουσιαστική πολιτική συζήτηση τόσο για τα λάθη που μας οδήγησαν ως εδώ όσο και για τα λάθη που συνεχίζουμε να κάνουμε. Μια μανιχαϊστική, διχοτομική αντίληψη εξακολουθεί να κυριαρχεί στην πολιτική ζωή, χωρίς καμιά διάθεση σύνθεσης και συνεννόησης. Από εδώ οι σωτήρες, από εκεί οι καταστροφολόγοι.
Μόνη σταθερά η αγορά πολιτικού χρόνου, είτε για να διαχειριστούν οι μεν την εξουσία, είτε για να τη διεκδικήσουν πιο αποτελεσματικά οι δε. Με άμεση συνέπεια οι ευρωπαίοι εταίροι μας να μας αντιμετωπίζουν ως πολιτικά υπανάπτυκτους, διεκδικώντας με κάθε τρόπο τη συνέχιση της κηδεμονίας μας, αφού δεν μπορούν να εμπιστευθούν τη διαχείριση των χρημάτων τους σε ένα ασταθές και έρμαιο της δημαγωγικής νοοτροπίας του πολιτικό σύστημα.
Είναι έξω από κάθε στοιχειώδη πολιτική λογική το ότι οι κομματικές ηγεσίες δεν αντιλαμβάνονται πως αυτή η αντιπαράθεση του άσπρου-μαύρου δεν πείθει ένα τεράστιο κομμάτι της κοινωνίας, που εμφανίζεται πολιτικά ανέστιο. Ολες οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν την κατάρρευση του δικομματισμού και του διπολισμού, αλλά διαχειριστές και διεκδικητές της εξουσίας αρκούνται στο να παρατηρούν τον κατακερματισμό και να επιμένουν στις παλιές και αποδεδειγμένα αποτυχημένες πρακτικές.
Το χάσμα μεταξύ κοινωνίας και πολιτικής μεγαλώνει επικίνδυνα συνεχώς, αλλά το παραδοσιακό κομματικό σκηνικό αρνείται να εγκαταλείψει τα διχοτομικά στερεότυπα με τα οποία γαλουχήθηκε και… μεγαλούργησε. Επιμένουν να κατασκευάζουν εχθρούς και να κυνηγούν ανεμόμυλους, την ώρα που θα έπρεπε να αναζητούν ριζοσπαστικές και καινοτόμες λύσεις στα προβλήματα της χώρας. Επενδύουν σε μια κομματική πελατεία που τους εγκαταλείπει, αντί να διεκδικούν την επαφή και την ενσωμάτωση με τα πιο δημιουργικά στρώματα της κοινωνίας. Με αναπόφευκτη συνέπεια να διογκώνεται η απαξία και να ποτίζεται το ρεύμα μιας αποϊδεολογικοποιημένης μεταπολιτικής.
* Το άρθρο του Σήφη Πολυμίλη δημοσιεύτηκε στις 23/3/2014 στην εφημερίδα «Το Βήμα«