Την αρχαία Μολυκρεία αναφέρει ο Στράβωνας, ως γειτονική της Μακύνειας. Ο δε Θουκυδίδης μας πληροφορεί ότι από το 348 π.Χ. η Μολυκρεία ανήκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία. Ο Παυσανίας αναφέρει την ύπαρξη ναού αφιερωμένο στον Ποσειδώνα.
Ο ίδιος μας λέει ότι στον Ποσειδώνα ασέβησαν οι Ναυπάκτιοι Αμφιφάνης και Γανύκτωρας, οι οποίοι σκότωσαν τον ποιητή Ησίοδο και μετά κατέφυγαν στην περιοχή του Μολυκρείου. Επίσης ο Παυσανίας αναφέρει ότι και στο απέναντι ύψωμα στο αχαϊκό Ρίο υπήρχε ναός του Ποσειδώνα.
Η επικρατούσα άποψη τοποθετεί την ακρόπολη της αρχαίας Μολύκρειας στη θέση «Ελληνικό». Σήμερα το «Ελληνικό» κακώς λέγεται της Βελβίνας, αφού ανήκει στο τοπικό διαμέρισμα Μολυκρείου του τέως Δήμου Αντιρρίου.
Στη θέση αυτή έγιναν δύο ανασκαφές, το 1897 και το 1925, η πρώτη από τον Άγγλο Woodhouse και η δεύτερη από τον αρχαιολόγο Α.Ορλάνδο.
Ο Woodhouse βρήκε πρώτος στην κορυφή της στενής και μακριάς λοφοσειράς με εξαιρετική θέα προς τον Κορινθιακό, ερείπια οχύρωσης και ναού, ο οποίος σε αυτήν τη θέση που χτίστηκε μόνο στον Ποσειδώνα είναι φυσικό να ήταν αφιερωμένος.
Από το αποτέλεσμα της ανασκαφής του Ορλάνδου σημειώνουμε τα ακόλουθα:

«Η στενή και επιμήκης ακρόπολις εφ’ ης εύρηνται ο ναός και άλλα δημόσια κτίρια του Μολυκρείου, περιβάλλεται υπό συνεχούς τείχους, ούτινος δύναταί τις να παρακολουθήση την διαδρομήν κατά το πλείστον αυτής μέρος, αλλαχού μεν εν θεμελίω, αλλαχού δε μέχρις ύψους ενός και ημίσεος μέτρου. (…) Άξιον παρατηρήσεως είναι, ότι το τείχος τούτο αποφεύγει κατ’ αρχήν τας αποτόμους γωνίας χρησιμοποιούν την συνεχή καμπύλην, ίνα μη κάμη χρήσιν πύργων, αναμφιβόλως λόγω οικονομίας υλικού και εργασίας.(…)
Ολίγον έξωθεν του τείχους της ακροπόλεως προς νότον, ευρίσκεται μεγάλη κυκλική δεξαμενή διαμέτρου 5.35 μ. εκτισμένη δι’ ευμεγέθων αδρώς κατειργασμένων λίθων κατά το «αιγυπτιάζον» λεγόμενο σύστημα. Αι στρώσεις είναι οραταί μέχρι βάθους 3.00 μ., φαίνεται όμως διήκον πολύ βαθύτερον.(…)

Το εμβαδόν, όπερ περικλείει ο περίβολος της ακροπόλεως, διαιρείται εις δύο επίπεδα: έν ψηλότερον (3 περίπου μέτρα) προς νότον και έν χαμηλότερον προς βορράν. Επί του υψηλοτέρου, ένθα η συστάς των μακρόθεν φαινομένων δένδρων, ευρίσκονται τα θεμέλια μεγάλου ορθογωνίου οικοδομήματος. (…) Προς δυσμάς αυτού κατά την κλιτύν του σχηματιζόμενου ενταύθα λοφίσκου, υπάρχει λίθινον κυβικόν βάθρον μετά προθύσεως, όπερ είναι αναμφιβόλως βωμός.
Πολύ σπουδαιότερα κτίρια της ακροπόλεως – ναός και στοά – ευρίσκονται εις το χαμηλότερον, το βορειοδυτικόν επίπεδον αυτής και δη εις το άκρον της περιοχής, ούτως ώστε να σχηματίζεται προ του ναού η αναγκαία πλατεία προς τοποθέτησιν των βωμών και των αναθημάτων.

Ο ναός έχει, ως συνήθως, το σχήμα επιμήκους ορθογωνίου διευθυνομένου όμως ουχί ακριβώς προς ανατολάς, αλλά με ισχυράν απόκλισιν προς νότον. Διατηρείται σήμερον ακεραία σχεδόν η κρηπίς του, κατασκευασμένη εκ φαιού ασβεστολίθου ειλημμένου εκ των πέριξ λατομείων. (…) Αι διαστάσεις του ναού κατά την ευθυντηρίαν είναι 14.37 χ 31.45 μ., κατά τι δηλαδή μικρότεραι των του ναού της Αφαίας και των του Θησείου.( …) Το σύστημα της κατασκευής ήτο το διλιθικόν.( …) Το διλιθικόν σύστημα ήτο εν εφαρμογή από του 5ου ήδη αιώνος π. Χ.( …) Δυνάμεθα να συναγάγωμεν και τον αριθμό των κιόνων του ναού, όστις ήτο 6 χ 13, ήτοι η συνηθιζομένη κατά τον 5ον και 4ον π.Χ. αιώνα αναλογία του α/2α+1.
Προς βορράν του ναού και σχεδόν προσκεκολλημένη εις την μακράν αυτού πλευράν εύρηται διπλή στοά βαίνουσα σχεδόν παραλλήλως προς τον άξονα του ναού. (…) Το μικρόν πάχος των τοίχων της στοάς και η ευτελής μάλλον κατασκευή των, συνδυαζόμενα και προς την προσκόλλησιν σχεδόν της στοάς προς τον ναόν με άγουσι να πιστεύσω, ότι η στοά είχε προσωρινόν χαρακτήρα χρησιμεύουσα ως εργαστήριον των λιθοξόων μέχρι της περατώσεως του ναού. Η δε παραμονή της δύναται να θεωρηθή ως μία ένδειξις, ότι ο ναός του Ποσειδώνος ουδέποτε επερατώθη».

Το καλοκαίρι του 2006 ξεκίνησαν νέες ανασκαφές από κλιμάκιο αρχαιολόγων με επικεφαλής τους Νίκο Καλτσά Διευθυντή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και την Αλίκη Μουστάκα, Καθηγήτρια Κλασσικών Αρχαιοτήτων του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Την ανασκαφή συνέδραμαν Φοιτητές της αρχαιολογίας και εργάτες της ΛΣΤ Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Με ιδιαίτερη προσοχή και σχολαστικότητα απομάκρυναν το χώμα και τις πέτρες από τις οριοθετημένες προς ανασκαφή περιοχές ψάχνοντας για ανθρώπινη δραστηριότητα.
Τα μέχρι σήμερα ευρήματα κρίνονται ικανοποιητικά.

 
*Τη Δευτέρα 28 Απριλίου 2014 στο αμφιθέατρο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (Τοσίτσα 1), ώρα 18.00,θα δοθεί διάλεξη από τον Δρ Νικόλαο Καλτσά, Επίτιμο Διευθυντή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με θέμα «Ανασκαφικές έρευνες στο Αρχαίο Μολύκρειο».

(πηγές: ιστορικά μνημεία του Δήμου Αντιρρίου-πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του 2006)

πηγή: antiriopoliton.blogspot.gr

6100