Στο Ολυμπιακό Στάδιο προφανώς έχετε πάει. Φανταστείτε το, λοιπόν, κατάμεστο, αλλά αντί για φιλάθλους να έχει φανατικούς οπαδούς της Αυτοδιοίκησης. Μην το γελάτε. Οι υποψήφιοι που θα διεκδικήσουν σε ένα μήνα τις 10.074 δημοτικές και περιφερειακές έδρες της χώρας είναι βέβαιο ότι θα ξεπεράσουν –και ίσως κατά πολύ– τις 75.000!
Ο εξωπραγματικός αυτός αριθμός είναι η συνέπεια μιας τροπολογίας που πέρασε το υπουργείο Εσωτερικών και αντί να μειώνει, όπως όφειλε, τα τεράστια συμβούλια των καλλικρατικών δήμων, παροτρύνει πλέον τους συνδυασμούς να κατεβάσουν ψηφοδέλτια με τους διπλάσιους υποψηφίους από τις συνολικές έδρες κάθε δήμου.
Για να το καταλάβετε με ένα απλό παράδειγμα, ο Δήμος Στυλίδας αριθμεί σήμερα 13.000 κατοίκους. Αν λοιπόν ένας πρωτοδοκιμαζόμενος υποψήφιος δήμαρχος (όπως π.χ. ο κ. Παν. Πανουργιάς που αποφάσισε να αντιπαρατεθεί στον Απ. Γκλέτσο) επιθυμεί να διαμορφώσει ένα πλήρες ψηφοδέλτιο, πρέπει να αναζητήσει 110 (!) υποψηφίους. Και δεν επιτρέπεται να βρει όποιους κι όποιους. Το 1/3 απ’ όσους, τέλος πάντων, πείσει να εκτεθούν στη λαϊκή ψήφο θα πρέπει απαραιτήτως να είναι γυναίκες για να μην ακυρωθεί το ψηφοδέλτιό του. Συγκεκριμένα, αφού βρει 26 άτομα στη Στυλίδα, 16 στον Αχινό και 12 στην Πελασγία (πρώην δήμοι που συγχωνεύθηκαν), μετά πρέπει να περιοδεύσει στα χωριά Αυλάκι, Αγ. Μαρίνα, Λογγίτσι, Νεράιδα, Ανυδρο, Παλιοκερασιά, Σπαρτιά, Καραβόμυλο, Ράχες, Αχλάδι, Βαθύκοιλο και Γλύφα για να ανακαλύψει και εκεί από 2 ώς 4 υποψηφίους του (για τα κοινοτικά συμβούλια). Και σε όσα χωριά είναι άνω των 300 κατοίκων πρέπει να βρει και μερικές γυναίκες!
Ολο αυτό το πράγμα, που περισσότερο μοιάζει με sudoku παρά με διαμόρφωση ενός δημοτικού συνδυασμού, είναι η συνέπεια του περιβόητου «Καλλικράτη». Για να μην παρεξηγούμαστε: η μεταρρύθμιση Ραγκούση ήταν και αναγκαία και επιτυχημένη. Πέτυχε να μειώσει τον συνολικό αριθμό των δημοτικών συμβούλων από 16.810 σε 9.371. Ο κ. Ραγκούσης, ωστόσο, για να αμβλύνει τις τοπικές αντιδράσεις, δεν απέφυγε τον σχηματισμό τεράστιων δημοτικών οργάνων. Αρκεί η παρατήρηση ότι οι Δήμοι Πέλλας, Κατερίνης, Ελασσόνας και Κοζάνης αριθμούν σήμερα Δημοτικά Συμβούλια 41 ατόμων (!), ενώ ανάλογους, τεράστιους, αριθμούς έχουν και όλοι οι συγχωνευμένοι δήμοι των μεγαλουπόλεων. Ο Βύρωνας, η Ν. Σμύρνη, η Ηλιούπολη, το Καματερό, η Κηφισιά ή ακόμη και ο Λαγκαδάς (με 40.000 – 70.000 κατοίκους) διοικούνται σήμερα από 41 (!) δημοτικούς συμβούλους, τη στιγμή που ολόκληρος Δήμος της Αθήνας με 660.000 κατοίκους τα καταφέρνει με 49!
Υπάρχει ωστόσο και μία ακόμη «λεπτομέρεια» την οποία ελάχιστοι ανέδειξαν το 2010, διότι απλούστατα εξυπηρετούσε όλο το κομματικό σύστημα. Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ακόμη και με τον «Καλλικράτη», αν ένας πολίτης ενδιαφερθεί να διεκδικήσει τον δήμο του, πρέπει απαραιτήτως να στελεχώσει ψηφοδέλτιο καλύπτοντας το 100% των θέσεων που αναλογούν στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης του και επιπλέον να εντοπίσει υποψηφίους και στις πρώην κοινότητες που τον πλαισιώνουν. Γι’ αυτό ακριβώς και παρουσιάσαμε το παράδειγμα της μικρής Στυλίδας. Διότι ηχεί τρελό, βέβαια, να πρέπει να εντοπίσει ο κ. Πανουργιάς κατ’ έλασσον 45 υποψηφίους για να διεκδικήσει τη δημαρχία μιας τόσο μικρής πόλης, γεγονός που προδίδει την πραγματική στόχευση της συγκεκριμένης ρύθμισης: να αποτρέψει νέους ανθρώπους μακράν των κομμάτων να μπουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Κατόπιν τούτων δεν πρέπει να απορεί κανείς γιατί βλέπουμε να ανακυκλώνονται στις πόλεις μας τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα, όπως και γιατί οι γνωστοί «δημοτικοί πολιτικάντηδες» διαγκωνίζονται τις τελευταίες μέρες να βρουν όσο περισσότερους δημοτικούς συμβούλους μπορούν για να μας εντυπωσιάσουν με τεράστιες λίστες.
Θα περίμενε, βέβαια, κανείς ύστερα από 3,5 χρόνια εφαρμογής του «Καλλικράτη» να έχει γίνει μια πραγματική αξιολόγηση του νέου συστήματος και οι αρμόδιοι όχι μόνον να αλλάξουν τη σκανδαλώδη αυτή ρύθμιση, αλλά να προχωρήσουν και στις εξόφθαλμες μειώσεις που απαιτούνται στα αναιτίως πολυάριθμα Δημοτικά Συμβούλια. Τι έκανε αντ’ αυτού το υπ. Εσωτερικών; Το είπαμε ήδη. Με αιφνίδια τροπολογία αύξησε κατά 50% τον αριθμό των υποψηφίων συμβούλων που μπορεί να κατεβάσει κάθε υποψήφιος δήμαρχος. Γιατί το έκανε; Μία εξήγηση υπάρχει. Οι αρμόδιοι σκέφτηκαν προφανώς ότι όσο περισσότεροι μπουν στα γαλάζια και στα πρώην πράσινα ψηφοδέλτια, τόσο το καλύτερο, καθώς θα τρέχουν να μαζεύουν σταυρούς και επομένως, θα αυξήσουν τις δυνάμεις τους…
Πιο μεγάλη η ζήτηση από την προσφορά
Οι επείγουσες ρυθμίσεις του υπουργείου Εσωτερικών» (ΦΕΚ 93, 14 Απριλίου 2014) που εισήγαγαν ξαφνικά τη δυνατότητα αύξησης των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων κατά 50% θα έχουν αρκετές παρενέργειες. Αρκετοί συνδυασμοί –που δεν ήταν γνωστοί ή και κατέβαιναν ως ανεξάρτητοι– ήδη δυσκολεύονταν να βρουν υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους και είναι βέβαιο ότι τώρα θα δυσκολευτούν ακόμη περισσότερο, αν θέλουν να παρουσιάσουν αναλόγως πολυάριθμα ψηφοδέλτια με τους «κομματικά» ισχυρούς αντιπάλους τους.
Για να καταλάβει κανείς το πλήθος των υποψηφίων που θα δούμε στα ψηφοδέλτια, στον Δήμο Αθηναίων, όπου εκλέγονται 49 δημοτικοί σύμβουλοι (29 από τον νικητή και 20 από την αντιπολίτευση), κάθε συνδυασμός μπορεί πλέον να κατεβάσει ακόμη και 98 ονόματα (αντί 74 στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010).
Και αν στον Δήμο Αθηναίων η… προσφορά είναι, βέβαια, αυξημένη, σε μικρούς επαρχιακούς δήμους ήδη και πριν από τη νέα ρύθμιση κάποιοι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι, λόγω κρίσης, ζητούσαν από τις παρατάξεις να τους πληρώσουν ακόμη και το παράβολο της συμμετοχής προκειμένου να ενταχθούν στο ψηφοδέλτιο! Και βεβαίως οι υποψήφιοι δήμαρχοι ανταποκρίνονταν, για να μη νομίζουν οι δυνάμει ψηφοφόροι τους ότι δεν μπορούν να κλείσουν ψηφοδέλτια στο πλαφόν του επιτρεπόμενου αριθμού.
Ουδένα, βέβαια, απασχόλησε ακόμη και το κόστος του χαρτιού που άνευ λόγου θα πληρώσει η χώρα για τα ακόμη μεγαλύτερα ψηφοδέλτια που θα χρειαστούν για τους αναρίθμητους αυτούς υποψηφίους, οι οποίοι εκ των πραγμάτων δεν έχουν καμία ελπίδα να εκλεγούν και θα μετέχουν στη διαδικασία μόνον προς άγραν ψήφων.
*Το ρεπορτάζ του Κωνσταντίνου Ζούλα δημοσιεύτηκε στις 19/4/2014 στην «Καθημερινή»