Το υπέρογκο ποσό των 1,4 δις ευρώ πληρώσαμε για διόδια από το 2008, οπότε η κατασκευή και λειτουργία των πέντε εθνικών οδών (Ιόνια Οδός, Ε-65, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, Ολυμπία Οδός, Μορέας) παραχωρήθηκε σε ιδιωτικές εταιρείες, έως σήμερα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Υποδομών, το διάστημα 2008-2013, τα μεγαλύτερα έσοδα από διόδια, ύψους 445,2 εκατ. ευρώ, εμφανίζει ο άξονας Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα (Ολυμπία Οδός).

Ακολουθούν οι εθνικές οδοί:

- Αντίρριο – Ιωάννινα, Αθήνα – Μαλιακός και Σχηματάρι – Χαλκίδα (Νέα Οδός) με εισπράξεις 445,2 εκατ. ευρώ

- Μαλιακός – Κλειδί (Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου) με 324,5 εκατ. ευρώ

- Κόρινθος – Τρίπολη – Καλαμάτα & κλάδος Λεύκτρο – Σπάρτη με 154,3 εκατ. ευρώ και

- ο αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδος με 33,1 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα, οι αρχικές προβλέψεις, το 2007 δηλαδή, όταν οι πέντε αυτές συμβάσεις ψηφίστηκαν από τη Βουλή έκαναν λόγο για το σύνολο της περιόδου της παραχώρησης (30 χρόνια) για έσοδα 37,7 δισ. ευρώ. Ωστόσο, λόγω της ύφεσης, ο στόχος αυτός μειώθηκε στα 14,4 δις.

Τραγικά λάθη

Ενώ τα έργα στους παραπάνω δρόμους, με εξαίρεση τον Μορέα, είχαν σταματήσει, οι εταιρείες εξακολουθούσαν να εισπράττουν διόδια. Γιατί; Επειδή, όπως αναφέρεται σε απάντηση του υπουργού Υποδομών Μ. Χρυσοχοΐδη, το Δημόσιο δεν παρέδωσε έγκαιρα στους εργολάβους τους χώρους εκτέλεσης των έργων.

Η αιτία; Εκείνη την εποχή η κρατική μηχανή είχε καθυστερήσει να πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες απαλλοτριώσεις, λόγω «βραδείας αποβολής των δυστροπούντων ιδιοκτητών απαλλοτριωθέντων ακινήτων, εκτεταμένων αρχαιολογικών ερευνών και μετακίνηση δικτύων οργανισμών κοινής ωφέλειας», όπως σημειώνεται στην απάντηση του υπουργού.

Έτσι, το Δημόσιο αναγκάστηκε να πληρώσει αποζημιώσεις στους εργολάβους, αφού για την καθυστέρηση των έργων υπήρξε αυτό υπεύθυνο. Την ίδια στιγμή δεν μπορούσε να καταγγείλει τις συμβάσεις επειδή θα έπρεπε να πληρώσει υπέρογκες αποζημιώσεις σε αυτούς, ενώ τα έργα δεν θα ολοκληρώνονταν ποτέ.

Βέβαια, για να επιτύχει το λεγόμενο «restart» στα έργα, το Δημόσιο έδωσε για αποζημιώσεις ή συνέβαλε στη χρηματοδότησή τους πληρώνοντας:

- 308 εκατ. ευρώ για τον Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδος

- 340,8 εκατ. ευρώ για την Ιόνια Οδό

- 624,1 εκατ. ευρώ για την Ολυμπία Οδό

- 738 εκατ. ευρώ για τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου.

Διόδια χωρίς να γίνονται έργα

Σύμφωνα με την απάντηση του Υπουργείου Υποδομών, αν και σταμάτησαν οι κατασκευαστικές εργασίες στους δρόμους, οι εταιρείες έπρεπε να καλύπτουν τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις τους, διατηρούσαν την ευθύνη των έργων και εξακολουθούσαν να έχουν την υποχρέωση κάλυψης του κόστους λειτουργίας-συντήρησης-ασφάλισης των τμημάτων που λειτουργούσαν.

Έτσι, τα χρήματα από τα διόδια κατευθύνθηκαν στην παροχή υπηρεσιών προς τους χρήστες, όπως για παράδειγμα οι καθημερινές επιτηρήσεις για την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία, οι τακτικές και έκτατες εργασίες συντήρησης και οι εργασίες βαριάς συντήρησης.

Μπορεί, δηλαδή, έργα να μη γίνονταν, όπως αναφέρει το αρμόδιο υπουργείο, αλλά τα διόδια εισπράττονταν και τα χρήματα διετίθεντο στις παραπάνω εργασίες.