της Αθηνάς Παπαγεωργάκη, ψυχολόγου
Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και μαζί με αυτά φουντώνει και η επιθυμία των παιδιών να λάβουν το δώρο τους από τον Αϊ-Βασίλη, τον ασπραμάλλη γέροντα με την μακριά γενειάδα, που πάνω σε ένα έλκυθρο γυρίζει όλο τον κόσμο μέσα σε ένα βράδυ και μοιράζει δώρα. Όλα τα παιδιά που αδημονούν να αποκτήσουν το αγαπημένο παιχνίδι τους και λαμβάνουν την άρνηση των γονιών τους, εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον σωτήρα τους, τον Αϊ- Βασίλη, ο οποίος αναδεικνύεται σε φίλο και σύμμαχό τους. Στην παιδική σκέψη το πρόσωπο και η δράση του έχει ταυτιστεί με τον άνθρωπο εκείνο που σκορπά χαρά, χαμόγελα και κάνει όλα τα χατήρια. Είναι εκείνος που θα εισακούσει την επιθυμία κάθε παιδικής φωνής, θα αφουγκρασθεί το όνειρο και θα το κάνει πραγματικότητα! Σε ποιον θα μπορούσε να ακουστεί ξένο το ότι η ύπαρξη του λειτουργεί ως κινητήρια δύναμη ώστε να επιδιώκουν να γίνονται ολοένα και καλύτερα παιδιά κατα τη διάρκεια του χρόνου προκειμένου να εισπράξουν την ανταμοιβή τους.
Στο σημείο αυτό έρχεται η στιγμή που αναρωτιόμαστε… Αξίζει να αποκαλύψουμε την πραγματικότητα πίσω από το μύθο και ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να συμβεί αυτό;
Τα μικρά παιδιά δομούν την πραγματικότητά τους στη βάση των συμβόλων, των μύθων και της φαντασίας. Συγκεκριμένα, κάθε μύθος φέρει σύμβολα στα οποία το παιδί προβάλλει τις δικές του προσδοκίες, τα όνειρα, τις ανάγκες και τις ερμηνείες ανάλογα πάντα με τα βιώματά του και επενδύει σε αυτόν κομμάτια του ψυχισμού του για να εκτονώσει και να εκφράσει πτυχές του εσωτερικού οικοδομήματός του. Η καταφυγή στη μαγεία και τη φαντασία αποτελούν ένα είδος προστασίας από την σκληρή πραγματικότητα και συγχρόνως τον συντομότερο δρόμο προς τη γνώση. Για τον λόγο αυτό η παιδική ηλικία θα πρέπει να διαπνέεται από στοιχεία που αντλούν μέσα από μύθους, οι οποίοι λειτουργούν με κατεύθυνση παιδαγωγική.
Ωστόσο, κάπου εκεί στην ηλικία των 7 χρόνων, το παιδί περνά από το προεννοιολογικό στάδιο ανάπτυξής του, κατά το οποίο διαθέτει «μονόπλευρη» σκέψη, αδυνατώντας να διακρίνει το φαινομενικό από την πραγματικότητα στο στάδιο της συγκεκριμένης λογικής νόησης, στο οποίο γίνεται ικανό για νοητικές ‘πράξεις’ και κρίσεις που βασίζονται σε ένα σύστημα λογικής. Το τέλος της μαγικής περιόδου στην παιδική ηλικία σηματοδοτείται από τη διάκριση της πραγματικότητας από το μύθο. Και σε αυτή την ηλικία τα παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι πίσω από την πλούσια γενειάδα του Αγίου ίσως κρύβεται ο μπαμπάς τους και ότι είναι αδύνατο να γυρίσει κάποιος ολόκληρο τον κόσμο σε μία νύχτα, ακόμα και αν το έλκυθρο σέρνουν οι γρηγορότεροι τάρανδοι! Τότε, οι απορίες τους σχετικά με το μυστηριώδες πρόσωπο του Αϊ-Βασίλη εντείνονται και αναζητούν λογικές εξηγήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, πολλές είναι οι συζητήσεις μεταξύ των παιδιών για την ύπαρξη ή όχι του Αϊ-Βασίλη, άρα λίγο πολύ είναι μυημένα στην αλήθεια. Στο σημείο αυτό λοιπόν, ο γονέας καλείται να αποσαφηνίσει τα αντιφατικά μηνύματα που ενσαρκώνει η μορφή του Αϊ-Βασίλη, ισορροπώντας την ανάγκη του παιδιού για αληθείς απαντήσεις και την αποφυγή μίας ισοπεδωτικά ωμής και σκληρής αλήθειας, που θα μπορούσε να γκρεμίσει το όνειρο κάθε παιδιού. Οι γονείς μπορούν να αποκαλύψουν το μύθο πίσω από τον καλοσυνάτο Άγιο και να εστιάσουν σε αξίες όπως η αγάπη, η γενναιοδωρία, η καλοσύνη, η προσμονή, η αυτοβελτίωση που συνοδεύουν το μύθο του Αϊ-Βασίλη. Άλλωστε, η συναισθηματική αποεπένδυση του μύθου έρχεται όταν το παιδί το κρίνει και νιώσει έτοιμο.
Δεν πρέπει να λησμονούμε λοιπόν ότι όσο θα υπάρχουν ελπίδα, όνειρα και προσπάθεια για διεκδίκηση αυτών καθώς και προσμονή και ταυτόχρονη βελτίωση για να πετύχουμε το καλύτερο, ο Άγιος Βασίλης θα υφίσταται στις ζωές μας ως αρωγός σε μία περισσότερο ποιοτική κατεύθυνση.
12
2
0
0
