Βullying: Στο ίδιο θρανίο με τον εφιάλτη

Η 16χρονη ήταν σημαιοφόρος, πρώτη μαθήτρια σε σχολείο της Αθήνας. Οι επιδόσεις της στα μαθήματα «κουβεντιάζονταν», συχνά όχι με καλή διάθεση, στον κύκλο των συμμαθητών της. Μέχρι που η ζήλεια και ο ανταγωνισμός αγρίεψαν και οι συνομήλικοι δεν έμειναν στα λόγια.

 

Το πρόσφατο περιστατικό δεν είναι το μόνο. Τα κρούσματα σχολικού εκφοβισμού (bullying) δυστυχώς πληθαίνουν και στη χώρα μας. Τελευταίο στη λίστα προστέθηκε το περιστατικό που διαδραματίστηκε στην Πάτρα. Δύο μαθητές της Στ” Δημοτικού έδεσαν με τη βία και έγδυσαν από τη μέση και κάτω συμμαθητή τους. Δεν αρκέστηκαν, όμως, σε αυτό και τον περιέφεραν και στα υπόλοιπα παιδιά του σχολείου.

Οι περιπτώσεις bullying απασχολούν έντονα το τελευταίο διάστημα την εκπαιδευτική κοινότητα καθώς πλέον τα περιστατικά είναι όλο και πιο βίαια. Και μάλιστα, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, ο σχολικός εκφοβισμός δεν κοιτά ηλικίες. Ετσι, θύμα και θύτης μπορεί να είναι παιδιά του νηπιαγωγείου, του δημοτικού ή του γυμνασίου – λυκείου. Ερευνες, βέβαια, έχουν δείξει ότι τα περισσότερα περιστατικά παρατηρούνται στις τάξεις του Γυμνασίου.

ΤΡΟΜΟΣ. Πρόσφατα, μια μητέρα κατήγγειλε τη συμπεριφορά παιδιών προς τον μόλις 6 ετών γιο της, μαθητή της Α” τάξης του Δημοτικού. Οταν εκείνη πήγε να πάρει το παιδί από το σχολείο, το είδε να κλαίει με λυγμούς. Οταν ρώτησε τι είχε συμβεί, της απάντησε ότι μεγαλύτερα παιδιά, για να αστειευθούν, τον είχαν πετάξει σε έναν κάδο απορριμμάτων και μάλιστα είχαν κλείσει και το καπάκι. Το παιδί, όση ώρα έμεινε παγιδευμένο, χτυπούσε δυνατά τον κάδο και καλούσε απελπισμένα σε βοήθεια, μέχρι που το αντιλήφθηκε η καθαρίστρια και έβγαλε το παιδί από τον κάδο, το οποίο, όπως ήταν φυσικό, βρισκόταν σε κατάσταση σοκ.

«Επαγγελματίες στον χώρο της εκπαίδευσης, κοινωνιολόγοι, επιστήμονες έχουν παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια αυξητικές τάσεις φαινομένων βίας. Ηταν κάτι αναμενόμενο δεδομένης της οικονομικής κρίσης που γνώρισε η χώρα, η οποία όξυνε τα κοινωνικά δεδομένα της οικογένειας, της κοινωνικής συμβίωσης και μετέφερε οικονομικά προβλήματα στην αυλή των σχολείων. Προβλήματα της οικογένειας, δηλαδή, βρέθηκαν τελικά να είναι προβλήματα της τάξης» δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο κοινωνιολόγος Χαράλαμπος Στέρτσος.  Πρόκειται για ένα «σκοτεινό» φαινόμενο καθώς ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν γίνεται ποτέ γνωστός. Κι αυτό γιατί τα παιδιά – θύματα περιθωριοποιούνται, βιώνουν το άγχος και την ανασφάλεια και σπάνια εκμυστηρεύονται τα περιστατικά ακόμα και στους γονείς τους. Επικρατεί ο νόμος της σιωπής που αναπτύσσεται από τον φόβο αλλά και την ντροπή και προκαλεί ψυχολογικά προβλήματα, μαθησιακές δυσκολίες και απέχθεια για το σχολείο. Οπως προκύπτει από στοιχεία ευρωπαϊκής έρευνας για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, σχεδόν 7 στους 10 μαθητές που έπεσαν θύματα bullying μίλησαν γι” αυτό που τους συνέβη, η πλειονότητα όμως θέλησε να μοιραστεί τη δυσάρεστη εμπειρία με κάποιον φίλο ή συμμαθητή και πιο σπάνια με τους ίδιους τους γονείς. Οσο για τις κοινωνικές υπηρεσίες, τους εθελοντικούς οργανισμούς ή φορείς που έχουν πραγματοποιήσει κατά καιρούς καμπάνιες κατά του φαινομένου, φαίνεται πως δεν αποτελούν λύση για τα παιδιά – θύματα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, εξίσου χαμηλά ποσοστά σημειώνουν και η Αστυνομία καθώς και οι καθηγητές.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ. Σημαντική παράμετρος, όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, στο φαινόμενο του εκφοβισμού εντός των σχολικών ορίων είναι και η κοινωνική γεωγραφία. «Πολλές φορές τα παιδιά ομαδοποιούνται στο σχολείο κυρίως μέσα από την ποδοσφαιρική – αθλητική ταυτότητα, την εθνοτική ή τοπική ταυτότητα και συνεχώς υπάρχει μια διαφοροποίηση με βάση την κοινωνική προέλευση ή το οικονομικό στρώμα στο οποίο κινούνται» προσθέτει ο κ. Στέρτσος. Αλλωστε, έρευνες έχουν δείξει ότι στους παράγοντες θυματοποίησης εκτός από την ανικανότητα του θύματος να αμυνθεί είναι και η εθνική του ταυτότητα.

Το φαινόμενο όμως δεν περιορίζεται στην Ελλάδα αλλά και σε χώρες που δεν τις έχει αγγίξει τόσο πολύ η κρίση.

«Θυμόμαστε πριν από περίπου τρία χρόνια έναν μαθητή στην Ιταλία που αυτοκτόνησε επειδή τον παρενοχλούσαν στον χώρο του σχολείου. Υπάρχει σε μεγάλο βαθμό στο εξωτερικό η λογική τού να περιθωριοποιούν ασθενέστερους μαθητές, μαθητές με προβλήματα, αντί να τους βοηθούν και να τους συμπαρίστανται. Υπάρχει μια τάση, ένας κοινωνικός δαρβινισμός που αναπτύσσεται στον χώρο του σχολείου, φερμένος έξω από το σχολείο. Γι” αυτό το φαινόμενο δεν ενοχοποιείται το σχολείο, αλλά η βία που υπάρχει διάχυτη στην κοινωνία» προσθέτει ο κοινωνιολόγος.

πηγή: «Τα Νέα» – Λία Νεσφυγέ, Εύη Σαλτού