Φάκελος "Υγεία": Υπογλυκαιμία

της Ιωάννας Τσάτσου

Ο εγκέφαλος για να λειτουργεί χρειάζεται συνεχή παροχή γλυκόζης. Όταν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα είναι χαμηλότερα από 50-60 mg/dl, δεν επαρκεί για τον εγκέφαλο και αρχίζει να υπολειτουργεί. Ο εγκέφαλος όμως διαθέτει μηχανισμούς άμυνας σε περίπτωση πτώσης της γλυκόζης του αίματος , που αρχίζουν να δρουν με σκοπό να ανεβάσουν τη τιμή της γλυκόζης , προσπαθούν δηλαδή να βρουν εναλλακτικές μορφές ενέργειας για να συνεχίσουν να τροφοδοτούν τα κύτταρα του σώματος μας και ιδιαίτερα τον εγκέφαλο.

Στα άτομα που δε πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη σε μια απότομη πτώση της γλυκόζης του αίματος στη τιμή 50-55 mg/dl επηρεάζεται η λειτουργία του εγκέφαλου σηματοδοτώντας το αίσθημα της πείνας, δηλαδή την ανεύρεση καυσίμου.

Τα άτομα όμως που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη είναι σε κίνδυνο για συχνή εμφάνιση επεισοδίων υπογλυκαιμίας. Η υπογλυκαιμία είναι πιο συχνή σε άτομα που κάνουν ένεση ινσουλίνης ή παίρνουν ορισμένα αντιδιαβητικά χάπια για τη διαχείριση του διαβήτη. Δεν αποτελεί πρόβλημα για όσους αντιμετωπίζουν το διαβήτη μόνο μέσω προγράμματος υγιεινής διατροφής. Αιτίες της υπογλυκαιμίας στους ασθενείς αυτούς είναι: η καθυστέρηση ή απουσία κάποιου γεύματος ή ανεπαρκής σίτιση, υπερβολική δόση ινσουλίνης, εντονότερη σωματική δραστηριότητα από ότι συνήθως, κατανάλωση αλκοόλ, νεφρική ανεπάρκεια.

Τα πρώιμα συμπτώματα ενός επεισοδίου υπογλυκαιμίας είναι: ταχυκαρδία ,εφίδρωση ,διαταραχή της όρασης-αντίληψης χρωμάτων, εκνευρισμός, τρόμο (τρέμουλο) άνω άκρων), μουδιάσματα (μυρμηγκιάσματα) άκρων και αίσθημα πείνας. Ακολουθούν: εξάψεις, δυσκολία στη σκέψη και την ομιλία, εξάντληση, αδυναμία έως και λιποθυμικό επεισόδιο. Eαν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα θα παρουσιάστούν σπασμοί και το άτομα θα πέσει σε κώμα(υπογλυκαιμικό κώμα) από το οποίο μπορεί να οδηγηθεί στο θάνατο. Η αντίληψη των συμπτωμάτων της υπογλυκαιμίας διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ακόμη και στο ίδιο άτομο, μπορεί να είναι διαφορετική ανάλογα με το πόσο έχει μειωθεί η γλυκόζη στο αίμα, ή αν το άτομο αυτό έχει πολλά χρόνια διαβήτη.

Στην περίπτωση της υπογλυκαιμίας, ο στόχος είναι να αυξηθεί η συγκέντρωση του σακχάρου (γλυκόζης ) στο αίμα, όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Οι διαβητικοί συνήθως γνωρίζουν την κατάστασή τους και είναι καλά προετοιμασμένοι για τις περιστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Όμως, αν το υπογλυκαιμικό επεισόδιο είναι σοβαρό, η συνείδηση μπορεί να μειωθεί και τελικά το άτομο να χάσει εντελώς τις αισθήσεις του. Όταν το άτομο χάσει τις αισθήσεις του, είναι απαραίτητη η εσπευσμένη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε αν ο ασθενής διατηρήσει τις αισθήσεις του, είναι να τον βοηθήσουμε να καθίσει ή να ξαπλώσει και να του δώσουμε καραμέλες, διαλυμένη στο νερό ζάχαρη, ή κάποια γλυκιά τροφή. Μπορεί ο ασθενής να μετρήσει το σάκχαρό του με το μηχάνημα που διαθέτει. Αν η κατάστασή του βελτιωθεί γρήγορα, του δίνουμε περισσότερη γλυκιά τροφή και τον αφήνουμε να συνέλθει τελείως. Αν όμως δεν βελτιωθεί, τον φροντίζουμε μέχρι να αναζητήσουμε ειδική βοήθεια.

Μερικοί άνθρωποι δεν αισθάνονται υπογλυκαιμικά συμπτώματα, ή έχουν συμπτώματα μόνο όταν το επίπεδο γλυκόζης του αίματος πέσει πολύ χαμηλά. Το πρόβλημα αυτό είναι πιο πιθανό να συμβεί σε κάποιον που έχει διαβήτη για σειρά ετών ή σε άτομα που έχουν συχνά υπογλυκαιμικά επεισόδια. Οι άνθρωποι που έχουν άγνοια της υπογλυκαιμίας πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους πιο συχνά.

Οι φυσιολογικές τιμές σακχάρου στο αίμα είναι: σε υγιείς όταν είναι νηστικοί 70-110 mg/dl και η μέγιστη τιμή εμφανίζεται περίπου 1 ώρα μετά την πρόσληψη της τροφής και σπάνια υπερβαίνει τα 140 mg/dl.Oι διαβητικοί όταν είναι νηστικοί 80-120 mg/dl και 140-150 mg/dl δύο ώρες μετά το φαγητό.